Noc Biologów: mrówka - istota społeczna
Mrówki są istotami społecznymi - płodność tych owadów zależy od kasty, z której pochodzą, a w mrowisku obowiązuje podział obowiązków ze względu na wiek - podczas "Nocy Biologów" na Uniwersytecie Warszawskim o "Niesamowitym świecie mrówek" opowiadał Paweł Mazurkiewicz z Wydziału Biologii UW.
Jak opowiadał biolog, pojedyncza samotna mrówka ginie po 1 lub 2 dniach. Natomiast jeśli w jej otoczeniu będą już inne osobniki - jej możliwość przeżycia ogromnie wzrasta - mrówki spotykane w polskich lasach żyją ok. 2-3 lat. Prelegent zaznaczył jednak, że jeszcze dłużej żyją królowe - zwykle 5 czy 6 lat, choć najstarsza zaobserwowana królowa przeżyła niemal 30 lat.
O tym, że mrówki to istoty społeczne świadczy też podział pracy w mrowisku: osobniki najmłodsze, te które będą jeszcze najdłużej żyły, pracują wewnątrz kolonii. Tam są w miarę bezpieczne, nie oddalają się. Im są starsze, tym dalej poza kopiec wychodzą i tym bardziej niebezpiecznych zadań się podejmują. Najstarsze osobniki - mogą mieć np. kilkadziesiąt dni życia - stają się wojowniczkami, bronią terytorium, są agresywniejsze i mogą się poświęcić.
Ale jak powstaje taka społeczność? Podczas lotu kopulacyjnego, młode królowe zbierają spermę od samców i przechowują ją w swoim ciele. Szukają miejsca, by założyć nową kolonię. Wykopują komory lęgowe i tam składają jaja, z których wyklują się larwy. To, czy z larwy wyrośnie królowa czy robotnica, zależy od temperatury i wilgotności, w jakiej się rozwija.
Kiedy w nowej kolonii wyrosną już robotnice, to one przejmują od królowej funkcję dbania o jaja. Główną funkcją królowej staje się wtedy składanie jaj. Jej córki opiekują się nią: karmią, czyszczą, a jeśli jest taka potrzeba - przenoszą ją w bezpieczne miejsce. Królowa wydaje córkom polecenia, wydzielając feromony.
Z kolei samce wyrastają z jaj niezapłodnionych. Życie samca mrówki zazwyczaj jest krótkie - jego zadaniem jest odbyć lot kopulacyjny i przekazać spermę młodej królowej. Wkrótce potem ginie. "W zdecydowanej większości gatunków samiec traktowany jest jako latający bank spermy" - zaznaczył Mazurkiewicz.
Mazurkiewicz podawał przykłady zadziwiających gatunków mrówek, np. odżywiające się grzybami tzw. leafcutter ants opracowały sprytny sposób, żeby mieć pożywienie pod dostatkiem: nauczyły się hodować dany rodzaj grzybów - dostarczają im fragmenty liści, którymi grzyb się odżywia.
Innym zadziwiającym przykładem są mrówki koczujące, które nie tworzą kopców, ale mogą z własnych ciał zbudować miejsce, gdzie królowa, potomstwo czy robotnice będą mogły spokojnie żyć. Co kilkanaście dni mrówki przenoszą się na nowe miejsce. "To jeden z najniebezpieczniejszych gatunków w dżungli" - zaznaczył biolog.
Prelegent opowiadał też, że żuwaczki żołnierzy tych mrówek są tak silne, że ludzie w niektórych plemionach stosowali je do zszywania ran. Jest to możliwe, bo są to żuwaczki jednokrotnego użycia - żołnierz może je zamknąć tylko raz w życiu.
Źródło: http://www.naukawpolsce.pap.pl
Jak opowiadał biolog, pojedyncza samotna mrówka ginie po 1 lub 2 dniach. Natomiast jeśli w jej otoczeniu będą już inne osobniki - jej możliwość przeżycia ogromnie wzrasta - mrówki spotykane w polskich lasach żyją ok. 2-3 lat. Prelegent zaznaczył jednak, że jeszcze dłużej żyją królowe - zwykle 5 czy 6 lat, choć najstarsza zaobserwowana królowa przeżyła niemal 30 lat.
O tym, że mrówki to istoty społeczne świadczy też podział pracy w mrowisku: osobniki najmłodsze, te które będą jeszcze najdłużej żyły, pracują wewnątrz kolonii. Tam są w miarę bezpieczne, nie oddalają się. Im są starsze, tym dalej poza kopiec wychodzą i tym bardziej niebezpiecznych zadań się podejmują. Najstarsze osobniki - mogą mieć np. kilkadziesiąt dni życia - stają się wojowniczkami, bronią terytorium, są agresywniejsze i mogą się poświęcić.
Ale jak powstaje taka społeczność? Podczas lotu kopulacyjnego, młode królowe zbierają spermę od samców i przechowują ją w swoim ciele. Szukają miejsca, by założyć nową kolonię. Wykopują komory lęgowe i tam składają jaja, z których wyklują się larwy. To, czy z larwy wyrośnie królowa czy robotnica, zależy od temperatury i wilgotności, w jakiej się rozwija.
Kiedy w nowej kolonii wyrosną już robotnice, to one przejmują od królowej funkcję dbania o jaja. Główną funkcją królowej staje się wtedy składanie jaj. Jej córki opiekują się nią: karmią, czyszczą, a jeśli jest taka potrzeba - przenoszą ją w bezpieczne miejsce. Królowa wydaje córkom polecenia, wydzielając feromony.
Z kolei samce wyrastają z jaj niezapłodnionych. Życie samca mrówki zazwyczaj jest krótkie - jego zadaniem jest odbyć lot kopulacyjny i przekazać spermę młodej królowej. Wkrótce potem ginie. "W zdecydowanej większości gatunków samiec traktowany jest jako latający bank spermy" - zaznaczył Mazurkiewicz.
Mazurkiewicz podawał przykłady zadziwiających gatunków mrówek, np. odżywiające się grzybami tzw. leafcutter ants opracowały sprytny sposób, żeby mieć pożywienie pod dostatkiem: nauczyły się hodować dany rodzaj grzybów - dostarczają im fragmenty liści, którymi grzyb się odżywia.
Innym zadziwiającym przykładem są mrówki koczujące, które nie tworzą kopców, ale mogą z własnych ciał zbudować miejsce, gdzie królowa, potomstwo czy robotnice będą mogły spokojnie żyć. Co kilkanaście dni mrówki przenoszą się na nowe miejsce. "To jeden z najniebezpieczniejszych gatunków w dżungli" - zaznaczył biolog.
Prelegent opowiadał też, że żuwaczki żołnierzy tych mrówek są tak silne, że ludzie w niektórych plemionach stosowali je do zszywania ran. Jest to możliwe, bo są to żuwaczki jednokrotnego użycia - żołnierz może je zamknąć tylko raz w życiu.
Źródło: http://www.naukawpolsce.pap.pl
Tagi: mrówka, społeczeństwo, społeczność, socjobiologia, biologia, noc biologów, lab, laboratoria, laboratorium
wstecz Podziel się ze znajomymi
03-03-2023
Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu
Nie zawsze zegar atomowy działa lepiej niż kwarcowy.
03-03-2023
Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid
Przez długi czas może mieć takie objawy jak zmęczenie.
03-03-2023
Uniwersytet Warszawski będzie kształcić kadry dla energetyki jądrowej
Przekazał Wydział Fizyki UW.
Recenzje