Katechiny - polifenole piękna i młodości
Działanie
Katechiny nie występują w formie glikozydów, stąd aktywność β-glikozydazy (istotna dla absorpcji glikozydów flawonoidów) nie ma wpływu na proces ich wchłaniania w organizmie. Możliwe za to jest wiązanie podstawników hydroksylowych do białek powierzchniowych nabłonka jamy ustnej i przełyku, a także odłączanie reszt kwasu galusowego z galusanu epigalokatechiny, co ma wpływ na zmniejszenie biodostępności katechin. Utlenianie galusanu epikatechiny w układzie pokarmowym prowadzi zaś do wytworzenia dimerów o zwiększonej zdolności do zmiatania wolnych rodników w porównaniu do form monomerycznych [4]. Najczęściej podawaną właściwości związków z grupy polifenoli, czyli także katechin jest ich działanie antyoksydacyjne i przeciwzapalne. W organizmie głównie: hamowanie peroksydacji lipidów, usuwanie wolnych rodników, czy ograniczanie powstawania nowych reaktywnych form tlenu (RFT lub ROS z ang. reactive oxygen species). Z powyższym wiąże się zmniejszone ryzyko wystąpienia chorób, mających podłoże w zaburzeniach równowagi między znajdującymi się w organizmie substancjami utleniającymi a ich antagonistami (głównie chorób układu sercowo-naczyniowego). Katechiny mogą także wykazywać działanie przeciwzakrzepowe, związane z hamowaniem agregacji płytek krwi (m.in. blokują napływ jonów wapniowych), jak również mogą przeciwdziałać miażdżycy i licznym chorobom serca (m.in. hamują ekspresję genów cytokin prozapalnych oraz syntezę białek adhezyjnych). Katechiny mogą działać też w sposób obniżający ciśnienie krwi i chronić przed przyszłym rozwojem nadciśnienia. W literaturze występują również wzmianki o działaniu wspierającym leczenie otyłości (suplementacja katechin wpływa na zmniejszenie zawartości tkanki tłuszczowej poprzez hamowanie absorpcji lipidów), a także możliwe pozytywne działanie dla osób cierpiących na cukrzycę (obniżenie poziomu glukozy, insuliny i insulinooporności) [1,4].
Tab.2. Prozdrowotne działanie związków z grupy katechin
| Antybakteryjne | W leczeniu nowotworów | Antyoksydacyjne |
| Antywirusowe | Zapobiegawcze nowotworom | Przeciwzapalne |
| Przeciwgrzybicze | Przeciwmutagenne | Przeciwzakrzepowe |
| W leczeniu zaćmy | Zmniejszające ilość cholesterolu | W leczeniu otyłości |
| W leczeniu cukrzycy | Przeciwmiażdżycowe | Obniżające ciśnienie krwi |
Zastosowanie
Ze względu na liczne właściwości prozdrowotne katechin zalecane jest, aby produkty je zawierające włączyć do codziennej diety. Katechiny występują w nieprzetworzonej żywności pochodzenia roślinnego, a także w produktach funkcjonalnych, czy wyrobach winiarskich lub wytworzonych z dodatkiem ziaren kakaowca (np. czekolady). Są także składnikiem leków i suplementów diety, a także kosmetyków. Mogą być wykorzystane w celu poprawy jakości produkowanej żywności lub do celów technologicznych (głównie ze względu na właściwości hamujące utlenianie tłuszczów i białek) [1-5].
Autor: Marcin Maksymiec
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
Literatura:
1. Gadkari, P. V., Balaraman, M. (2015). Catechins: Sources, extraction
and encapsulation: A review. Food and Bioproducts Processing,
93,122–138.
2. Kania M., Baraniak J. (2011). Wybrane właściwości biologiczne i farmakologiczne zielonej herbaty (Camellia sinensis (L.) O. Kuntze). Postępy Fitoterapii 1, 34-40.
3. Matsui, T. (2015). Condensed catechins and their potential health-benefits. European Journal of Pharmacology, 765, 495–502.
4. Mirecka A.A., Kołodziejczyk-Czepas J., Wachowicz B. (2013). Katechiny – aktywność biologiczna i rola w profilaktyce chorób układu krążenia. KOSMOS. Problemy Nauk Biologicznych 62(298), 77-85.
5. Nahas, R. I. (2012). Natural antioxidants as food and beverage ingredients. Natural Food Additives, Ingredients and Flavourings. Woodhead Publishing Limited.
6. Zhang, H., Jung, J., Zhao, Y. (2016). Preparation, characterization and evaluation of antibacterial activity of catechins and catechins–Zn complex loaded β-chitosan nanoparticles of different particle sizes. Carbohydrate Polymers, 137, 82–91.
Źródło: www.e-biotechnologia.pl
2. Kania M., Baraniak J. (2011). Wybrane właściwości biologiczne i farmakologiczne zielonej herbaty (Camellia sinensis (L.) O. Kuntze). Postępy Fitoterapii 1, 34-40.
3. Matsui, T. (2015). Condensed catechins and their potential health-benefits. European Journal of Pharmacology, 765, 495–502.
4. Mirecka A.A., Kołodziejczyk-Czepas J., Wachowicz B. (2013). Katechiny – aktywność biologiczna i rola w profilaktyce chorób układu krążenia. KOSMOS. Problemy Nauk Biologicznych 62(298), 77-85.
5. Nahas, R. I. (2012). Natural antioxidants as food and beverage ingredients. Natural Food Additives, Ingredients and Flavourings. Woodhead Publishing Limited.
6. Zhang, H., Jung, J., Zhao, Y. (2016). Preparation, characterization and evaluation of antibacterial activity of catechins and catechins–Zn complex loaded β-chitosan nanoparticles of different particle sizes. Carbohydrate Polymers, 137, 82–91.
Źródło: www.e-biotechnologia.pl
Tagi: katechiny, polifenole, dieta, herbata, czekolada
wstecz Podziel się ze znajomymi
03-03-2023
Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu
Nie zawsze zegar atomowy działa lepiej niż kwarcowy.
03-03-2023
Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid
Przez długi czas może mieć takie objawy jak zmęczenie.
03-03-2023
Uniwersytet Warszawski będzie kształcić kadry dla energetyki jądrowej
Przekazał Wydział Fizyki UW.
Recenzje