Refluks - dlaczego warto o nim pamiętać?
Wiele osób kojarzy pojęcie „refluks” jako przypadłości związanej z palącym bólem za mostkiem po jedzeniu, zwanym zgagą. Jest to zespół objawów towarzyszących zarzucaniu treści pokarmowej z żołądka w górę przełyku. Choroba refluksowa przełyku (GERD) występuje u 20- 26% populacji europejskiej. Najwyższy odsetek zachorowań obserwowany jest w USA - nawet 28% a najniższy w Japonii (ok. 12%). Jednak te liczba chorych wciąż rośnie. Czym tak naprawdę jest refluks? I najważniejsze - czy da się coś zrobić z tym nieprzyjemnym objawem by nie przeszkadzał w naszej codzienności?
Wyobraźmy sobie długą pionową rurę, która wpada do większego zbiornika. Rura to przełyk a zbiornik to żołądek. Pomiędzy nimi znajduje się bariera, która otwiera się ilekroć większa ilość płynu lub kęsów pokarmu przechodzi z przełyku do żołądka, a zamyka się gdy przepływ ustaje by nie dopuścić do wstecznego ruchu treści pokarmowej. Jednak gdy bariera ta, to jest zwieracz dolny przełyku (LES) nie jest w stanie zamknąć wystarczająco odpływu - wtedy treść pokarmowa może się cofać i w takiej sytuacji mamy do czynienia z refluksem żołądkowo- przełykowy. Przełyk to zbudowany z mięśni narząd rurowy. Jeśli kolejne mięśnie nie będą potrafiły się efektywnie kurczyć, wówczas treść pokarmowa może przedostawać się powyżej zwieracza dolnego przełyku. Drugim typem refluksu występującym w przewodzie pokarmowym jest refluks gardłowo- krtaniowy (LPR), który może występować samoistnie, acz bardzo często współistnieje z chorobą refleksową. Według badań naukowych aż 1/3 pacjentów z refluksem żołądkowo- przełykowym może chorować także na LPR, wtedy natomiast sok żołądkowy przechodzi wyżej niż tylko do dolnego odcinka przełyku.
Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia refluksu
- przepuklina rozworu przełykowego,
- otyłość,
- dieta bogatotłuszczowa,
- palenie tytoniu,
- zwiększone spożycie alkoholu,
- zakażenie Helicobacter pylori,
- ciąża,
- doustna antykoncepcja,
- genetyka,
- leki (NLPZ, niektóre antybiotyki, β2- mimetyki),
- pewne napoje i pokarmy: kawa, mocna herbata, mięta, czekolada, cytrusy, pomidory i produkty z nich wykonane (np.: ketchup), cebula, czosnek, ostre pokarmy, napoje gazowane i słodycze.
Typowe objawami choroby refleksowej
- uczucie zgagi,
- regurgitacje (bierny wsteczny przepływ pokarmu ku górze),
- chrypka, kaszel,
- zbyt częste odbijanie,
- ból gardła, ból zębów,
- katar lub zapalenie zatok.
W skrajnych przypadkach refluks żołądkowo- przełykowy może spowodować krwawienie do przewodu pokarmowego, które objawia się wymiotami z fusami skrzepniętej krwi oraz bolesnym przełykaniem pokarmu zwane odynofagią. Bolesne przełykanie i skrzepnięta krew powinny skłonić nas do bezwzględnej konsultacji z lekarzem. Dość często choroba pozostaje bezobjawowa. Nie zmienia to jednak faktu, że refluks z objawami czy bez nich zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwory przełyku.
Powikłania choroby refleksowej przełyku
- zwężenie przełyku,
- owrzodzenia przełyku,
- nadżerki przełyku,
- przełyk Barretta,
- perforacja i krwawienie z owrzodzenia,
- rak gruczołowy lub rak płaskonabłonkowy przełyku.
Jak radzić sobie z objawami refluksu?
Leczenie choroby refluksowej przełyku obejmuje postępowanie niefarmakologiczne oraz farmakoterapię. W rzadkich przypadkach konieczne może być leczenie operacyjne. Podstawą zapobiegania refluksowi jest właściwa dieta oraz styl życia, które mogą zminimalizować a nawet całkowicie wyeliminować objawy choroby. Powinniśmy dbać o to by jeść częściej lecz mniejsze porcje (4- 5/ dzień). Na 3 godziny przed snem wskazane jest wstrzymać się od jedzenia, szczególnie produktów tłustych, ciężkostrawnych (mięso, słodycze). W codziennym jadłospisie powinno nie zabraknąć zwiększonej ilości warzyw, szczególnie tych zielonych. Należy pić dużo wody o odczynie zasadowym (np. przegotowana woda) aby przepłukać przełyk lecz nie bezpośrednio po spożyciu posiłku. Picie naparu z siemienia lnianego również zmniejsza objawy choroby. Regularny wysiłek fizyczny, zaprzestanie palenia papierosów i picia alkoholu pomaga niewątpliwie w redukcji otyłości, odpowiadającej za nasilenie objawów refluksu. Odpowiednia higiena i długość snu (minimum 7,5 h) również wpływa na to jak będziemy się czuli i funkcjonowali. Lekami, które nadal cieszą się najlepszymi wynikami w terapii GERD są inhibitory pompy protonowej (IPP), leki prokinetyczne i alkalizujące treść żołądkową.
Choroba refleksowa przełyku jest schorzeniem przewlekłym, a jej objawy mogą trwać latami ze zmiennym nasileniem. Refluks może wpływać znacząco na obniżenie komfortu oraz jakości życia dotkniętych nią osób. Jeśli jego objawy utrzymują się przez dłuższy czas i utrudniają codzienne funkcjonowanie należy niezwłocznie udać się do lekarza. Konsultacja lekarska pozwoli lepiej i gruntowniej opanować tą powszechną i bywa, że wciąż bagatelizowaną chorobę.
Autorzy:
Maciej Koźlik, Marek Olesz, Paweł J. Pawlica
wstecz Podziel się ze znajomymi
03-03-2023
Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu
Nie zawsze zegar atomowy działa lepiej niż kwarcowy.
03-03-2023
Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid
Przez długi czas może mieć takie objawy jak zmęczenie.
03-03-2023
Uniwersytet Warszawski będzie kształcić kadry dla energetyki jądrowej
Przekazał Wydział Fizyki UW.
Recenzje