Akceptuję
W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczone w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności

Zamknij X

Naukowy styl życia

Nauka i biznes

Strona główna Informacje

Pasożyty mogą skorzystać z mechanizmu obronnego rośliny


Rośliny, aby bronić się przed organizmami chorobotwórczymi, wytwarzają w swoich komórkach wolne rodniki, czyli reaktywne formy tlenu. Niektóre pasożyty roślin potrafią jednak wykorzystać ten mechanizm dla swoich celów. Modyfikacja pojedynczych genów pozwoliłaby roślinom skuteczniej się bronić - wynika z badań prowadzonych m.in. z udziałem Polaków.

Wspólne badania, pod kierunkiem prof. Floriana Grundlera i dr. Shahida Siddique, prowadzili badacze z niemieckiego Uniwersytetu w Bonn, Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Uniwersytetu Politechnicznego w Madrycie, a także Uniwersytetu w Dinajpur (Bangladesz). Ich wyniki ukażą się 8 kwietnia w czasopiśmie "Science Signaling".

 

"Do tej pory powszechnie uważano, że roślina produkując wolne rodniki skutecznie broni się przed pasożytami i patogenami, a im więcej jest ich produkowanych w miejscu infekcji tym bardziej efektywna jest obrona. Ta publikacja pokazuje, że wolne rodniki tlenowe produkowane przez pewne białka roślinne mogą działać także w sposób stymulujący infekcję i zwiększający podatność rośliny" - skomentował w rozmowie z PAP dr Mirosław Sobczak z Katedry Botaniki SGGW.

 

Dr Sobczak, wspólnie z dr Elżbietą Różańską z SGGW, w ramach projektu wykonywał badania mikroskopowe. "Opisywaliśmy, jak nicień - mątwik burakowy - infekuje korzenie roślin, jak rozwija się w nich struktura odżywiająca nicienia, jakie są różnice w porównaniu z roślinami kontrolnymi. Obserwowaliśmy też różnice w odpowiedzi obronnej na porażenie" - wyjaśnił badacz.

 

Mątwiki, w tym mątwik burakowy (Heterodera schachtii) - jak wyjaśnił dr Sobczak - są powszechnie występującymi pasożytniczymi nicieniami glebowymi, które atakują korzenie roślin kapustowatych, buraka, ziemniaka, pomidora, marchwi czy nawet zbóż. Są niemal niewidoczne gołym okiem i zupełnie niegroźne dla zdrowia człowieka, ale powodują straty w plonach. Sprawiają np., że spada zawartość cukru w korzeniach buraków.

 

Mątwiki - jak opowiedział rozmówca PAP - powodują, że komórki korzenia rośliny zaczynają się ze sobą zlewać tworząc dużą strukturę, z której nicień pobiera pokarm. Roślina odporna posiada mechanizm umożliwiający rozpoznanie pasożyta i uruchamia wtedy reakcję obronną - rozpoczyna produkcję wolnych rodników, które mają doprowadzić do śmierci komórek roślinnych będących pod wpływem pasożyta.

 

"To uniwersalny mechanizm obronny występujący u roślin. Roślina zabija swoje komórki, bo z jej punktu widzenia jest to korzystniejsze niż pozwolenie, aby pasożyt przez kilkadziesiąt dni pobierał z nich związki odżywcze produkowane przez roślinę" - wyjaśnił dr Sobczak. Dodał, że mechanizm taki, zwany reakcją nadwrażliwości, uruchamiany jest także, kiedy roślina wykryje infekcje grzybów, bakterii czy wirusów.

 

Mechanizm ten jest w dużej części przypadków bardzo skuteczny, gdyż patogeny wytwarzają struktury, których zadaniem jest zainfekowanie komórek roślinnych. Do ich rozwoju zużywają dużą część swoich zapasów energii. Jeśli więc taka infekowana komórka roślinna umrze, patogen często nie ma już wystarczających rezerw energetycznych, by zaatakować kolejne komórki. Podobnie jest w przypadku larw infekcyjnych mątwików.

 

"Powszechnie uważa się, że rośliny podatne na porażenie określonym patogenem nie posiadają mechanizmu, który pozwalałby im rozpoznać patogen lub nie są w stanie uruchomić efektywnej reakcji obronnej" - powiedział naukowiec. Dodał, że w infekowanych roślinach podatnych często też obserwuje się produkcję wolnych rodników wokół miejsca infekcji, ale są one wiązane z odpowiedzią komórek na uszkodzenia mechaniczne powodowane przez patogen.

 

"Chcieliśmy +uszczęśliwić mątwika+, tzn. znaleźć genotyp rośliny, który w ogóle nie będzie wytwarzał wolnych rodników, aby stworzyć pasożytowi lepsze od naturalnych warunki infekcji i rozwoju. Jednak takie teoretycznie +idealnie optymalne+ dla nicienia rośliny umożliwiały rozwój znacznie mniejszej liczby mątwików, a więc okazały się być bardziej odporne na porażenie mątwikami, niż genotyp dziki, który produkuje wolne rodniki. Dlatego wydaje się, że dla wytworzenia funkcjonalnej i trwałej struktury odżywiającej mątwika niezbędna jest aktywność pewnych określonych białek, które produkują wolne rodniki i pobudzają system obronny roślin, ale te wolne rodniki są produkowane w takich ilościach lub w takich miejscach, że ich działanie nie prowadzi do śmierci komórek, jednak umożliwia ich przekształcenie w efektywnie działające struktury odżywiające" - opisał badacz z SGGW.

 

Jak wyjaśnił, mątwik burakowy potrafi kontrolować potencjalnie groźne dla siebie białka roślinne i wykorzystywać ich produkty dla zwiększenia efektywności własnego wzrostu i reprodukcji. „Przypuszcza się, że taki mechanizm kontrolowanego wykorzystania wolnych rodników w roślinach podatnych dla zwiększenia efektywności wzrostu patogenów jest bardzo rozpowszechniony i powszechnie wykorzystywany również przez inne patogeny - np. grzybowe" - skomentował badacz.

 

Na razie badania wykonywano na rzodkiewniku, roślinie modelowej (Arabidopsis thaliana). Jeśli jednak ten mechanizm interakcji z pasożytem potwierdzi się w roślinach uprawnych, można będzie rozważać produkcję roślin odpornych na nicienie. "Badania wskazują, że aby uodpornić rośliny na nicienie, wystarczyłoby wyciszyć czy zmutować pojedyncze geny. To wystarczy, aby z rośliny podatnej na atak szkodników uczynić ją odporną" - zaznaczył dr Sobczak.

 

Ludwika Tomala (PAP)

Źródło: www.pap.pl

 

Recenzje



http://laboratoria.net/aktualnosci/21141.html
Informacje dnia: Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo" Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo" Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo"

Partnerzy

GoldenLine Fundacja Kobiety Nauki Job24 Obywatele Nauki NeuroSkoki Portal MaterialyInzynierskie.pl Uni Gdansk MULTITRAIN I MULTITRAIN II Nauki przyrodnicze KOŁO INZYNIERÓW PB ICHF PAN FUNDACJA JWP NEURONAUKA Mlodym Okiem Polski Instytut Rozwoju Biznesu Analityka Nauka w Polsce CITTRU - Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu Akademia PAN Chemia i Biznes Farmacom Świat Chemii Forum Akademickie Biotechnologia     Bioszkolenia Geodezja Instytut Lotnictwa EuroLab

Szanowny Czytelniku!

 
25 maja 2018 roku zacznie obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.
 
Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze strony internetowej Laboratoria.net w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będziemy my: Portal Laboratoria.net z siedzibą w Krakowie (Grupa INTS ul. Czerwone Maki 55/25 30-392 Kraków).

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług w tym zapisywanych w plikach cookies.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy te dane w celach opisanych w polityce prywatności, między innymi aby:

Komu możemy przekazać dane?

Zgodnie z obowiązującym prawem Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie, np. agencjom marketingowym, podwykonawcom naszych usług oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa np. sądom lub organom ścigania – oczywiście tylko gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz między innymi prawo do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Możesz także wycofać zgodę na przetwarzanie danych osobowych, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Każde przetwarzanie Twoich danych musi być oparte na właściwej, zgodnej z obowiązującymi przepisami, podstawie prawnej. Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług, w tym dopasowywania ich do Twoich zainteresowań, analizowania ich i udoskonalania oraz zapewniania ich bezpieczeństwa jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy lub podobne dokumenty dostępne w usługach, z których korzystasz). Taką podstawą prawną dla pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych podmiotów trzecich będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.

Dlatego też proszę zaznacz przycisk "zgadzam się" jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych zbieranych w ramach korzystania przez ze mnie z portalu *Laboratoria.net, udostępnianych zarówno w wersji "desktop", jak i "mobile", w tym także zbieranych w tzw. plikach cookies. Wyrażenie zgody jest dobrowolne i możesz ją w dowolnym momencie wycofać.
 
Więcej w naszej POLITYCE PRYWATNOŚCI
 

Newsletter

Zawsze aktualne informacje