15-lecie istnienia Wikipedii
Wikipedia – bo o niej mowa – to największy w dziejach ludzkości projekt
edukacyjny. Cyfrowa encyklopedia liczy obecnie ponad 35 milionów
artykułów i dostępna jest za darmo w prawie 300 wersjach językowych.
Polska pojawiła się w tym gronie krótko po światowej premierze.Wikipedia oceniana jest różnie. Ale niewielu użytkowników internetu z niej nie korzysta lub choć raz nie zajrzało, by zweryfikować jakąś informację. W Polsce około połowa internautów używa ją regularnie. Wydrukowana zajęłaby ponad 7 tysięcy tomów. Założycielem Wikipedii jest Jimmy Weles. Encyklopedia zarządzana jest obecnie przez Wikimedia Foundation z San Francisco. Jednym z dziewięciu krajowych partnerów przedsięwzięcia jest Stowarzyszenie Wikimedia Polska.
„Jest dostępna całkowicie za darmo, neutralna światopoglądowo i pozbawiona reklam. Tworzą ją wolontariusze. Infrastruktura techniczna finansowana jest z dobrowolnych wpłat ludzi z całego świata” – wylicza cechy encyklopedii Natalia Szafran-Kozakowska, kierownik Biura Prasowego Stowarzyszenia Wikimedia Polska.
Polska wersja językowa pojawiła się jeszcze w roku, w którym encyklopedia powstała (2001) i była jedną z pierwszych wersji narodowych. Założył ją fizyk Paweł Jochym i lekarz internista Krzysztof Jasiutowicz. Pierwszy wpis brzmiał: „Zaczynamy! Czy ja zwariowałem?”. Kolejne były jednak coraz obszerniejsze i bardziej poważne. Szafran-Kozakowska przekonuje, że Wikipedia jest bardzo wiarygodnym źródłem informacji.
„Jak wykazały badania, liczba nieścisłości w jej treści podobna jest do tej wykrytych w renomowanej Encyklopedii Britannice. W zeszłym roku jeden artykułów z Wikipedii trafił wprost do recenzowanego periodyku naukowego” – wylicza Szafran-Kozakowska. Wskazuje też na to, że papierowa encyklopedia ma ograniczoną liczbę redaktorów. „U nas jest to liczba nieograniczona. Każdy może spróbować swoich sił, o ile czuje się kompetentny w danej dziedzinie. Poza tym Wikipedia jest nieustannie weryfikowana, czytana i sprawdzana. To encyklopedia, która znajduje się w stałej recenzji” – wyjaśnia.
Wbrew obiegowej opinii artykuły na Wikipedii nie są łatwe do zmanipulowania. Jak opowiada Szafran-Kozakowska, witryna ma szereg mechanizmów, które ją zabezpieczają przed wandalizmem. Przede wszystkim jest to zasada weryfikowalności. Każda informacja, która znajdzie się w Wikipedii musi mieć przypis – odnośnik bibliograficzny do wiarygodnego źródła. A co w przypadku haseł kontrowersyjnych? Społeczność Wikipedystów uwielbia dyskutować i przerzucać się argumentami. Im bardziej zażarty spór o hasło, tym więcej pojawia się źródeł – począwszy od doniesień prasowych, przez publikacje popularnonaukowe, a skończywszy na specjalistycznych. W ten sposób hasło w Wikipedii staje się niezwykle wiarygodne – uważa Szafran-Kozakowska.
Z terenu Polski regularnie wypełnia luki w Wikipedii ok. 4 tysiące użytkowników. Tych zarejestrowanych jest ponad 700 tys. Należy też pamiętać, że edycji dokonywać mogą osoby niezarejestrowane. Jedni tworzą nowe artykuły, inni dokonują korekt, albo tłumaczeń. Jeszcze inni dodają nowe zdjęcia, ilustrujące zjawiska, zabytki czy przyrodę. Jak zastrzega Szafran-Kozakowska, wśród użytkowników Wikipedii nie ma hierarchii. „Wszyscy są wobec siebie równi. Różne są natomiast uprawnienia, ale te mają funkcje czysto techniczne. Administrator nie ma więcej racji tylko dlatego, że pełni daną funkcję. Może zresztą łatwo ją stracić, gdyż cała społeczność bacznie kontroluje siebie nawzajem” – przekonuje.
Społeczność dostrzega jednak pewne problemy. Przykładowo – wśród Wikipedystów dominują mężczyźni, którzy stanowią 80-90% użytkowników. „Nie wiemy z czego to wynika – być może z mniejszego poczucia pewności kobiet. Badamy to zjawisko. Jednocześnie Wikimedia Foundation podjęła działania zmierzająca do wyrównania tej różnicy” – wyjaśnia Szafran-Kozakowska.
Wikipedia nie działa w próżni. Mimo że funkcjonuje w większości krajów świata, nie obywa się bez problemów. Zdarza się jej czasowe blokowanie ze względów prawnych. Jednak cenzura jest w zasadzie niemożliwa. Hasła w danym języku mogą być edytowane z każdego punktu na świecie.
Więcej na stronie: www.naukawpolsce.pap.pl
03-03-2023
Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu
Nie zawsze zegar atomowy działa lepiej niż kwarcowy.
03-03-2023
Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid
Przez długi czas może mieć takie objawy jak zmęczenie.
03-03-2023
Uniwersytet Warszawski będzie kształcić kadry dla energetyki jądrowej
Przekazał Wydział Fizyki UW.
Recenzje