Nakłady na innowacje rosną, a innowacyjności brak

Tylko z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka w latach 2007-2013 popłynęło do polskiego sektora MŚP pięć miliardów euro z unijnej kasy [1]. Wskaźnik poziomu innowacyjności powinien poszybować w górę. Tymczasem… zbiorczy wskaźnik ani drgnął i od lat utrzymuje się na poziomie 0,29 (przy maksymalnym pułapie 1) [2]. Pod tym względem Polska tkwi uparcie na końcu tabeli najbardziej innowacyjnych gospodarek UE. Natomiast wskaźniki dotyczące właśnie sektora MSP, takie jak: MSP wprowadzające innowacje produktowe i procesowe, MSP prowadzające innowacje marketingowe lub organizacyjne, MSP opracowujące samodzielnie innowacje oraz MSP współpracujące z innymi podmiotami poleciały na łeb. Tak jakby nakłady na innowacje w MSP przynosiły efekt odwrotny do zamierzonego.

Wskaźnik poziomu innowacyjności mierzy stopień, w jakim pomysły opracowane w innowacyjnych sektorach trafiają na rynek, przyczyniając się przy tym do tworzenia lepszych miejsc pracy oraz zwiększania konkurencyjności gospodarki. Niestety w Polsce, mimo dużych dotacji na innowacje, oddziaływanie na gospodarkę jest niewidoczne. Jedynie z środków programu „Innowacyjna gospodarka” udzielono wsparcia ponad 13 tysiącom małych i średnich przedsiębiorstw, co stanowi ok. 1% populacji tego typu firm, do tego należałoby doliczyć środki w ramach regionalnych programów operacyjnych oraz programu „Polska Wschodnia”. Problemem jest nastawienie na efektywne, przede wszystkim prawidłowe pod względem wymogów formalnym, wydatkowanie środków a nie na wykorzystanie ich do rozwoju gospodarki przez oddziaływanie na konkurencyjność całego sektora MSP. Przy braku doświadczeń w projektowaniu i wdrażaniu inteligentnych instrumentów wsparcia innowacyjności MSP trudno o zmianę tego stanu.

Poznański Park Naukowo-Technologiczny został liderem unijnego projektu ESSPO, dzięki któremu pomoc finansowa udzielana małym i średnim przedsiębiorcom będzie mogła być bardziej efektywna i, mówiąc potocznie, skrojona na miarę ich potrzeb. Wartość projektu to prawie 2 miliony euro.

Już w obecnych programach są działania, w tym np. tzw. „szybka ścieżka” tj. „Badania przemysłowe i prace rozwojowe realizowane przez przedsiębiorstwa” czy proinnowacyjne usługi dla MŚP, w których oczekiwania zarządzających programem i przedsiębiorców się rozmijają. Tj. tylko niewielka część wniosków jest pozytywnie oceniana, a zarezerwowana pula środków nie jest odpowiednio wykorzystana. Problemem jest brak zrozumienia stanu MSP ich potrzeb w tworzeniu wymogów projektowych ze strony administracji publicznej z jednej strony. Z drugiej strony niezrozumienie celów programu przez przedsiębiorców i niepotrzebne marnotrawnie czasu na przygotowywanie nietrafionych projektów.

PPNT, wraz z ośmioma partnerami z Francji, Hiszpanii, Niemiec, Bułgarii i Estonii, realizuje projekt ESSPO (Efficient Support Services Portfolio for SME’s). Jego celem jest opracowanie efektywnego systemu wsparcia innowacji w małych i średnich przedsiębiorstwach.

Projekt zakłada współpracę z partnerami dla opracowania a następnie pilotażowego wdrożenia rozwiązań adekwatnych dla potrzeb każdego regionu partnera np. opracowanie i uruchomienie sytemu akredytacji dostawców usług dla MSP czy opracowanie nowych usług dostosowanych do potrzeb firm.

Partnerami w projekcie są:

·Wielkopolska (PL): Poznański Park Naukowo-Technologiczny Fundacji UAM (lider projektu)

·European Association of Development Agencies (partner doradzający)

·Nord Pas de Calais – Picardie (FR) : North France Innovation Development

·Castilla y León (ES): ADE - Agency of Innovation, Business Financing and Internationalization of Castilla y León

·Gabrovo (BG): Municipality of Gabrovo

·Bulgaria: Applied Research and Communications Fund

·Tartu (EE): Tartu Science Park Foundation

·Basque Country (ES): Tecnalia Research & Innovation Foundation

·Weserbergland (DE): District of Hameln-PyrmontRegiony

Projekt potrwa do 31.03.2021. Pierwsze trzy lata realizacji projektu zostaną poświęcone na wypracowanie wszechstronnego systemu wsparcia, w taki sposób, aby docierać z pomocą do tych regionów, gdzie jest to rzeczywiście potrzebne i dostosować ją do aktualnych potrzeb przedsiębiorców. Ostatnie dwa lata projektu zostaną poświęcone na działania monitorujące wdrażanie opracowanych rozwiązań i ich ocenę.

Podsumowując: ESSPO ma na celu wypracowanie rozwiązań, które:

·rozwiną usługi wsparcia dla MSP i dostosują je do bieżących potrzeb przedsiębiorstw

·wskażą narzędzia diagnostyczne pozwalające na właściwe dopasowanie wsparcia do potrzeb przedsiębiorstw

·będą kombinacją wsparcia różnego rodzaju (finansowego, doradczego, dostępu do infrastruktury, funduszy unijnych itp.)

·zapewnią lepszą koordynację działań poszczególnych instytucji w procesie wsparcia przedsiębiorstwa

·podniosą jakość wsparcia dla MŚP

Projekt jest finansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (ERDF) przez program Interreg Europe. Wartość projektu ESSPO to 1 923 130,00 euro.

Więcej informacji:

Elżbieta Książek (elzbieta.książek@ppnt.poznan.pl. Tel. 61 82 79 740)

[1] “Support to SMEs – Increasing and Innovation in SMEs and SME Development Fund (ERDF) and the Cohesion Fund (CF), September 2015” (http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/evaluation/pdf/expost2013/wp2_case_study_pl.pdf)

[2] http://ec.europa.eu/growth/industry/innovation/facts-figures/scoreboards_pl