W raporcie dotyczącym Europejskiego Rankingu Innowacyjności, opublikowanym przez Komisję Europejską, podkreśla się, że od 2015 r. wyniki UE w zakresie innowacyjności ogółem poprawiły się o prawie 10 proc. W porównaniu z rokiem ubiegłym wyniki w 2022 r. były lepsze w 19 państwach członkowskich, natomiast w ośmiu uległy pogorszeniu. Do grona liderów innowacji w Unii dołączyła Holandia, Cypr przeszedł do grupy krajów należących do silnych innowatorów, z kolei Estonia została tzw. umiarkowanym innowatorem.

Raport dzieli wszystkie kraje Unii Europejskiej na cztery podstawowe grupy: liderów, silnych oraz umiarkowanych i tzw. początkujących innowatorów. Do liderów innowacji należą kraje uzyskujące w wyniki tym zakresie powyżej 125 proc. średniej UE. Tzw. silni innowatorzy to ci, których wyniki znajdują się w przedziale 100–125 proc. średniej UE. Innowacyjność umiarkowaną określono na poziomie 70–100 proc. średniej UE, natomiast początkujący innowatorzy to ci ze średnią UE poniżej 70 proc.

Według raportu Szwecja nadal osiąga najlepsze wyniki w UE w zakresie innowacyjności. Inni liderzy innowacji to poza Holandią także Belgia, Dania, i Finlandia. Silnymi innowatorami, ale nie liderami, są Niemcy, Irlandia, Francja, Cypr, Luksemburg i Austria (osiągając wyniki powyżej średniej UE).

Umiarkowanymi innowatorami w Unii Europejskiej są Czechy, Estonia, Grecja, Hiszpania, Włochy, Litwa, Malta, Portugalia i Słowenia. Natomiast do początkujących innowatorów należą Bułgaria, Chorwacja, Łotwa, Węgry, Polska, Rumunia i Słowacja.

Autorzy raportu zwracają uwagę, że przepaść innowacyjna w UE między poszczególnymi krajami wciąż się utrzymuje. Grupy krajów uzyskujące podobne wyniki są zazwyczaj skoncentrowane geograficznie: liderzy innowacji i najsilniejsi innowatorzy występują głównie w Europie Północnej i Zachodniej, a większość umiarkowanych i początkujących innowatorów znajduje się w Europie Południowej i Wschodniej.

Pod względem średniej innowacyjności w Unii Europejskiej światowi konkurenci w tym zakresie, tacy jak Australia, Kanada, Republika Korei oraz Stany Zjednoczone, mają przewagę nad UE. „Jednak UE zmniejszyła lukę w wynikach w stosunku do tych krajów, a od 2021 r. wyprzedziła Japonię” – dodają autorzy opracowania.

W ramach przyjętego w lipcu 2022 r. nowego europejskiego planu na rzecz innowacji Komisja Europejska skoncentruje się na zmniejszeniu przepaści innowacyjnej w UE i na zapewnieniu Europie pozycji lidera innowacji na arenie międzynarodowej.

Komisarz ds. innowacji, badań naukowych, kultury, edukacji i młodzieży, Marija Gabriel zaznacza, że UE stale poprawia wyniki w zakresie innowacyjności. A program „Horyzont Europa” zapewnia wsparcie najlepszym naukowcom i innowatorom.

Thierry Breton, który jest komisarzem do spraw rynku wewnętrznego, uważa, że konkurencyjność Europy będzie zależeć od zdolności do zajęcia pozycji lidera pod względem technologii i handlu w strategicznych obszarach, takich jak przestrzeń kosmiczna, obrona, wodór, akumulatory, chipy kwantowe i obliczenia wielkiej skali.

„Europejski plan na rzecz innowacji, wsparcie dla przedsiębiorstw typu start-up i innowacyjnych MŚP, sojusze przemysłowe lub projekty IPCEI już teraz dają rezultaty w postaci wysoce innowacyjnych projektów w całej Europie. W ten sposób przekładamy doskonałość naukową na czołową pozycję pod względem zaawansowania technologii i przemysłu oraz wysokiej jakości miejsca pracy w Europie” - dodał.

Od 2001 r. ranking umożliwia porównanie wyników w zakresie innowacji w państwach UE, innych państwach europejskich i na obszarach sąsiadujących. W jego ramach ocenia się wady i zalety krajowych systemów innowacji, co umożliwia państwom określenie obszarów, którymi muszą się zająć.