Akceptuję
W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczone w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności

Zamknij X
Strona główna Artykuły

Ceramika techniczna - wyzwanie dla konstruktora


Sprawdzając pojęcie „ceramika” w encyklopedii można dowiedzieć się, że słowo to pochodzi z języka greckiego i jest pojęciem zbiorczym, oznaczającym wyroby z wypalanej gliny, takie jak terakota, kamionka, fajans, gres, porcelana, a także cegła. Przykładem największych artystycznych osiągnięć w ceramice są wazy greckie z okresu silnego rozkwitu, a także porcelana chińska i europejska.

Wysokowydajna ceramika techniczna mająca różnorodne zastosowania w przemyśle z tą definicją ma już niewiele wspólnego. Jest ona niezwykle czystym materiałem, otrzymywanym z naturalnych surowców za pomocą skomplikowanych procesów chemicznych. Wiele rodzajów zaawansowanej ceramiki technicznej zaskakuje ponadprzeciętnymi właściwościami, które są trudne do pogodzenia
z klasycznym obrazem ceramiki.


Rys 1. Wirnik pompy


Wśród wszystkich tlenków, węglików i azotków, tlenek glinu zajmuje tu szczególne miejsce. Tlenek glinu jest ceramiką najbardziej rozpowszechnioną, o nieporównywalnych zasobach tego surowca. Boksyt aluminium jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych składników w skorupie ziemskiej, jego zawartość w niej wynosi ok.  8%! Dlatego w przypadku tego typu ceramiki nie trzeba liczyć się z niedoborem zasobów naturalnych, jakkolwiek pozyskiwanie z surowego materiału  czystych proszków  tlenku glinu jest procesem energochłonnym i wymagającym dużych nakładów inwestycyjnych.


Rys 2. Generator ozonu do przemysłu półprzewodników


Właściwości materiału


Najważniejsze właściwości zaawansowanej ceramiki technicznej to:

  • odporność na tarcie
  • nadzwyczajna twardość ( 9 Mohs )
  • niska gęstość
  • bardzo dobra odporność na korozję względem kwasów i zasad
  • wysoka odporność na temperaturę do 1950 °C


Te niezwykle atrakcyjne właściwości ceramiki technicznej równoważone są jej wysoką ceną. Dlatego ceramikę techniczną należy stosować wszędzie tam, gdzie koszt inwestycji kompensowany jest poprzez korzyści płynące z jej zastosowania. Czasami może być niezbędna adaptacja całej konstrukcji pod ceramikę, co może stanowić dodatkowe wyzwanie dla projektanta. Dla samych producentów ceramiki technicznej urządzenia produkcyjne są niezwykle kapitałochłonne, dodatkowo opracowywanie i rozwój zaawansowanych materiałów ceramicznych wymaga dużych nakładów inwestycyjnych. Niezbędne w produkcji procesy spiekania ceramiki w temperaturze około 1800 °C są również niezwykle wymagające i energochłonne. Z kolei nadzwyczajna twardość i  odporność na ścieranie ceramiki sprawia, że jej obróbka wykańczająca po spiekaniu jest czasochłonna i wymaga dużego wysiłku oraz doświadczenia.


Rys 3. Obudowa kamery w dronach

Wyższa cena ceramiki technicznej jest uzasadniona wtedy, gdy środowisko pracy danego elementu konstrukcyjnego wymaga jednocześnie co najmniej dwóch szczególnych właściwości od zastosowanego materiału. Na przykład, w ceramicznych łożyskach ślizgowych wymagane są dobre właściwości ślizgowe oraz odporność na korozję przy jednoczesnym braku smarowania. Ewentualnie konieczna może być jeszcze izolacja elektryczna, bądź produkt nie może mieć kontaktu z metalami zawierającymi nikiel. W takich sytuacjach tańsze materiały osiągają granice swoich możliwości. Najbardziej efektywne wykorzystanie elementów konstrukcyjnych z ceramiki technicznej umożliwiają zastosowania o skrajnie złożonych wymaganiach.


Konstrukcja

Ze względu na wyjątkowe właściwości ceramiki technicznej, konstrukcja elementów z tego materiału różni się od konstrukcji tożsamych części wykonanych z innych materiałów. Tak jak konstrukcja mostu drewnianego różni się od konstrukcji mostu z betonu lub ze stali. W projektach technicznych  mostów uwzględnia się właściwości tworzyw i dostępność materiałów, czego efektem są ich różne kształty.

Producenci ceramiki technicznej współdziałają przy projektowaniu nowych elementów konstrukcyjnych dostosowanych do indywidualnych potrzeb klientów. Dlatego technolodzy i inżynierowie do spraw aplikacji w przemyśle ceramicznym muszą często intensywnie współpracować z odbiorcami aby spełnić ich wymagania w stosunku do danego elementu konstrukcyjnego. W celu skutecznego zaprojektowania nowej części konstrukcyjnej należy z jednej strony szukać precyzyjnego dopasowania wymaganej funkcji z odpowiednimi właściwościami materiału, a z drugiej z technicznymi aspektami produkcji danego elementu. Dobór odpowiedniej metody produkcji ma często decydujące znaczenie i wywiera znaczący wpływ na ostateczny projekt części ceramicznej. Jeżeli w konstrukcji uwzględni się właściwości materiału oraz specyfikę dostępnych metod produkcji, można wykorzystać mocne strony ceramiki przy akceptowalnych kosztach.


 


Rys 4. Kołki pozycjonujące do procesów zgrzewania w przemyśle samochodowym

 

Przykłady zastosowań ceramiki technicznej


Pierścień ślizgowy

Dzisiaj już w uszczelnieniach mechanicznych wałów standardowych jednostek stosuje się pierścienie ceramiczne. Uszczelnienia mechaniczne z pierścieniami ceramicznymi stosowane są np. w wale wirnika pompy spustowej pralki, w wałach mieszadeł i pomp w przemyśle chemicznym oraz w pompach wody zasilającej w elektrowniach.

Obrotowy pierścień węglowy jest dociskany do pierścienia ceramicznego przez siłę sprężyny. Zachodzące na siebie powierzchnie uszczelniające ślizgają się po sobie. Uszczelnienie powinno być smarowane (tłoczonym) produktem, przez co występuje niewielka, uwarunkowana pracą systemu kroplowa nieszczelność. Do tego przypadku zastosowania stosuje się węglik krzemu ze względu na wyraźnie wyższą przewodność cieplną od innych materiałów ceramicznych.

Puszka uszczelniająca

Sprzęgło magnetyczne w pompie wirowej umożliwia znacznie bardziej skomplikowane, ale w dużej mierze bezobsługowe i dokładne uszczelnienie wału. Moment obrotowy przenoszony jest przez magnesy, oddzielone od siebie ceramiczną puszką uszczelniającą wykonaną z tlenku cyrkonu. Wewnętrzny korpus pompy jest hermetycznie zamknięty.

Wielkość wymaganych magnesów określana jest głównie przez szczelinę pomiędzy magnesem połączonym z wałem napędowym a magnesem osadzonym na wirniku pompy. Dzięki zmodyfikowanym metodom produkcji udało się na tyle zredukować grubość ścianek ceramicznych puszek uszczelniających, że mogą być one stosowane ze standardowymi magnesami. Dlatego puszki ceramiczne mogą być zamiennikiem puszek z wszystkich innych materiałów bez konieczności zmiany konstrukcji co pozwala również na zaoszczędzenie przestrzeni magazynowej.


Rys 5. Puszka uszczelniająca do pomp odśrodkowych ze sprzęgłem magnetycznym

Dysze

Skrajne natężenia przepływu i nagłe rozprężenia na wylocie dyszy wymagają od zastosowanego materiału największej odporności na ścieranie. Dysze ceramiczne stosowane są z powodzeniem w przemyśle, w niezliczonej ilości zastosowań. Różne formy zastosowania ceramicznych dysz w wielu kształtach można znaleźć w procesach dyspergowania. Pompy wysokociśnieniowe tłoczą ciecze z udziałami fazy stałej pod wysokim ciśnieniem (do 1500 barów) przez dysze ceramiczne o średnicy otworu około 0,2 mm. Powstające w ten sposób twarde strumienie, znane są z procesów cięcia strumieniem wody. Większą ilość dysz rozmieszcza się w taki sposób, że strumienie spotykają się w jednym punkcie, przez co zawarte w cieczy cząsteczki są bardzo dokładnie rozdrabniane. Daleko posunięta odporność na zużycie ceramiki technicznej umożliwia długotrwałe przeprowadzanie procesów na takim samym poziomie bez pogorszenia jakości. Ponieważ średnica dysz praktycznie się nie zmienia, spadek ciśnienia może być utrzymywany na stałym poziomie. Metodę tę stosuje się w wytwarzaniu farb i folii, a także w farmacji i biochemii.


Rys 6. Dysza klejowa w przemyśle papierniczym

Jednostki tłok / cylinder

Bardzo precyzyjnie spasowane tłoki z cylindrami transportują, tłoczą i dozują artykuły żywnościowe, środki czystości, perfumy i lekarstwa. Ceramiczne jednostki tłok / cylinder wytwarza się w różnych kształtach i rozmiarach. Tłoki pasowane są w cylindrach, również ceramicznych, praktycznie bez luzu. Tak więc wszystkie części mające kontakt z produktem są wykonane z ceramiki technicznej  przez co  zanieczyszczenie, ścieranie i zużycie jest praktycznie wykluczone. Ze względu na wysoką odporność termiczną i korozyjną ceramiki możliwa jest jej sterylizacja parą wodną ze środkami czyszczącymi bez uprzedniego demontażu.



Rys 7. Jednostki dozujące tłok z cylindrem do technologii medycznej


Wymienione wyżej zastosowania to tylko kilka z licznych przykładów zakończonych powodzeniem, specjalnie opracowanych rozwiązań problemów technicznych.

Dla użytkownika decyzja o rozwiązaniu konkretnego problemu poprzez zastosowanie ceramicznych elementów konstrukcyjnych w wielu przypadkach nie jest łatwa. Istniejąca konstrukcja musi być ponownie rozpatrzona i najczęściej zmodyfikowana. Zazwyczaj nieuniknione są próby na partii prototypowej bez względu na  wszelkie poprzedzające analizy. Dodatkowo z wymagającym dużych nakładów procesem produkcji ceramiki wiążą się stosunkowo długie terminy dostaw.

Kiedy jednak dany problem zostanie rozwiązany i powstanie w pełni funkcjonalny produkt ceramiczny, przeważają korzyści tego materiału, takie jak długa żywotność, stała jakość, lepsze możliwości sterylizacji, niskie tarcie itp., tak że nawet przy stosunkowo większych kosztach jednostkowych dzięki ceramice technicznej będzie można znaleźć uzasadnione ekonomicznie rozwiązania.



Rys 8. Przepusty elektryczne do ultra wysokiej próżni w aparaturze naukowo-badawczej


Alexander Heitmann FRIATEC AG
www.frialit.pl


Tagi: ceramika techniczna, konstruktor, przemysl, wirnik, tarcie, polprzewodnik, glina
Drukuj PDF
wstecz Podziel się ze znajomymi

Recenzje



Informacje dnia: Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo" Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo" Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo"

Partnerzy

GoldenLine Fundacja Kobiety Nauki Job24 Obywatele Nauki NeuroSkoki Portal MaterialyInzynierskie.pl Uni Gdansk MULTITRAIN I MULTITRAIN II Nauki przyrodnicze KOŁO INZYNIERÓW PB ICHF PAN FUNDACJA JWP NEURONAUKA Mlodym Okiem Polski Instytut Rozwoju Biznesu Analityka Nauka w Polsce CITTRU - Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu Akademia PAN Chemia i Biznes Farmacom Świat Chemii Forum Akademickie Biotechnologia     Bioszkolenia Geodezja Instytut Lotnictwa EuroLab

Szanowny Czytelniku!

 
25 maja 2018 roku zacznie obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.
 
Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze strony internetowej Laboratoria.net w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będziemy my: Portal Laboratoria.net z siedzibą w Krakowie (Grupa INTS ul. Czerwone Maki 55/25 30-392 Kraków).

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług w tym zapisywanych w plikach cookies.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy te dane w celach opisanych w polityce prywatności, między innymi aby:

Komu możemy przekazać dane?

Zgodnie z obowiązującym prawem Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie, np. agencjom marketingowym, podwykonawcom naszych usług oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa np. sądom lub organom ścigania – oczywiście tylko gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz między innymi prawo do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Możesz także wycofać zgodę na przetwarzanie danych osobowych, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Każde przetwarzanie Twoich danych musi być oparte na właściwej, zgodnej z obowiązującymi przepisami, podstawie prawnej. Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług, w tym dopasowywania ich do Twoich zainteresowań, analizowania ich i udoskonalania oraz zapewniania ich bezpieczeństwa jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy lub podobne dokumenty dostępne w usługach, z których korzystasz). Taką podstawą prawną dla pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych podmiotów trzecich będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.

Dlatego też proszę zaznacz przycisk "zgadzam się" jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych zbieranych w ramach korzystania przez ze mnie z portalu *Laboratoria.net, udostępnianych zarówno w wersji "desktop", jak i "mobile", w tym także zbieranych w tzw. plikach cookies. Wyrażenie zgody jest dobrowolne i możesz ją w dowolnym momencie wycofać.
 
Więcej w naszej POLITYCE PRYWATNOŚCI
 

Newsletter

Zawsze aktualne informacje