Akceptuję
W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczone w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności

Zamknij X
Strona główna Artykuły

Zastosowanie radioizotopów w naukach biologicznych


Radioizotopy w paleontologii


Paleontologia to dziedzina biologii, którego obiektem badań są organizmy kopalne. Nauka ta formułuje wnioski ogólne dotyczące życia w przeszłości na podstawie skamieniałości oraz śladów działalności organizmów. Bardzo pomocną metodą w określaniu wieku zgromadzonych materiałów jest datowanie radioizotopowe. Do tej pory wyróżniono kilka odmian tej metody, m.in. datowanie radiowęglowe, uranowo-torowe, potasowo-argonowe.

Datowanie radiowęglowe to metoda pozwalająca na określenie wieku próbek powstałych do 50 tysięcy lat temu. Bazuje ona na izotopie węgla 14C, a dokładniej na proporcji pomiędzy radioizotopem 14C a izotopami trwałymi 12C i 13C. Datowanie z zastosowaniem radioizotopu węgla zostało opracowane przez Willarda Libby’ego i jego współpracowników w 1949 roku (Nagroda Nobla w dziedzinie chemii w 1960 roku).  Izotop promieniotwórczy węgla powstaje w górnych częściach atmosfery w wyniku reakcji neutronów, pochodzących z promieniowania kosmicznego, z atomami azotu 14N. Izotop ten zostaje następnie utleniony do dwutlenku węgla 14CO2 i utrzymuje się wraz z CO2 przez ok. 10 lat w atmosferze. Jednocześnie 14C zostaje wbudowany do organizmów żywych na drodze fotosyntezy. W ten sposób ustala się równowaga pomiędzy ilością atomów 14C w środowisku i w organizmach żywych (stały stosunek 14C/12C). W momencie śmierci organizmu ustaje pobieranie radioizotopu węgla ze środowiska, a węgiel 14C dotychczas pochłonięty zaczyna ulegać rozpadowi. Jak wynika z czasu połowicznego zaniku, po 5730 latach ilość izotopu promieniotwórczego  zmniejsza się o połowę. A zatem, na podstawie stosunku izotopu węgla 14C do całej zawartości węgla można oszacować, kiedy nastąpiło wbudowanie izotopu promieniotwórczego, czyli jaki jest wiek badanego materiału. Datowanie radiowęglowe pozwala na określenie wieku z dokładnością ± 40 lat (Walanus i Kokowski, 2010; Komosa, 2008).


Radioizotopy w medycynie

 

Medycyna nuklearna to dział radiologii lekarskiej, który powstał w latach powojennych. Za jej ojca uznano Johna Lawrence’a, który jako pierwszy dopatrzył się możliwości medycznego wykorzystania promieni emitowanych przez cyklotron. W 1971 roku medycyna nuklearna została oficjalnie uznana za odrębną specjalizację przez Amerykańskie Stowarzyszenie Medyczne (Williams, 1999). Dyscyplina ta jest oparta na zastosowaniu izotopów promieniotwórczych w diagnostyce oraz terapii. Wykorzystuje ona otwarte źródła promieniowania jonizującego w sposób bezpośredni lub w postaci radiofarmaceutyków – związków znakowanych radioizotopami. Izotopy stosowane w medycynie muszą spełniać pewne wymagania, m.in. muszą charakteryzować się niską energią promieniowania, posiadać stosunkowo krótki czas połowicznego zaniku, wykazywać powinowactwo do określonych tkanek i narządów oraz zdolność wiązania z substancjami chemicznymi, mieć dobrą stabilność oraz wysoką radioaktywność w stosunku do miejsc docelowych przy możliwie najniższej szkodliwości wobec zdrowych tkanek. Najczęściej stosowanymi izotopami są: technet 99mTc, itr 90Y, ren 186Re i 188Re, fosfor 32P, stront 89Sr.

 

Technet 99mTc to metastabilny izomer technetu 99Tc, o czasie półtrwania wynoszącym 6 godzin. Emituje on kwanty gamma o energii 140 keV. Metastabilny technet jest izotopem promieniotwórczym najczęściej wykorzystywanym do celów diagnostycznych. Dzięki określonym właściwościom fizycznym, tj. krótkiemu czasowi półtrwania (po 24 godzinach 93,7% metastabilnego technetu rozpada się do technetu 99Tc), możliwe jest szybkie uzyskanie informacji o stanie pacjenta przy jego niskim napromieniowaniu. Jednakże, te same właściwości wykluczają zastosowanie technetu jako farmaceutyku. Ograny, które można diagnozować przy wykorzystaniu 99mTc to m.in. tarczyca, mózg, serce, wątroba (German, 2013). 

 

Itr 90Y jest emiterem β o czasie połowicznego zaniku ok. 64 godzin. Jest on stosowany w radioimmunoterapii – specjalistycznym leczeniu, w którym komórki rakowe są niszczone przez przeciwciała związane z radioaktywnym izotopem. Terapia ta pozwala na dokładny transport leku w wybrane miejsce. Każdy bowiem nowotwór (chłoniak) ma na swojej powierzchni antygeny (CD20), które są rozpoznawane przez odpowiednie przeciwciała. Ze względu na to, że zazwyczaj same przeciwciała nie są w stanie skutecznie zniszczyć komórek nowotworowych, łączy się je z radioaktywnym itrem. Pierwiastek ten rozpadając się emituje cząstki promieniowania jonizującego, które dodatkowo niszczą komórki rakowe. Ważną zaletą terapii jest mały zasięg emitowanego promieniowania (ok. 5 mm). Dzięki temu mniej zdrowych komórek ulega zniszczeniu w porównaniu ze standardową radioterapią (Jurczak i współaut., 2006). Oprócz leczenia chłoniaków, radioimmunoterapia jest stosowana do zwalczania białaczek, nowotworów jelita grubego, jajnika oraz sutka.

 



Drukuj PDF
wstecz Podziel się ze znajomymi

Recenzje



Informacje dnia: Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo" Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo" Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo"

Partnerzy

GoldenLine Fundacja Kobiety Nauki Job24 Obywatele Nauki NeuroSkoki Portal MaterialyInzynierskie.pl Uni Gdansk MULTITRAIN I MULTITRAIN II Nauki przyrodnicze KOŁO INZYNIERÓW PB ICHF PAN FUNDACJA JWP NEURONAUKA Mlodym Okiem Polski Instytut Rozwoju Biznesu Analityka Nauka w Polsce CITTRU - Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu Akademia PAN Chemia i Biznes Farmacom Świat Chemii Forum Akademickie Biotechnologia     Bioszkolenia Geodezja Instytut Lotnictwa EuroLab

Szanowny Czytelniku!

 
25 maja 2018 roku zacznie obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.
 
Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze strony internetowej Laboratoria.net w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będziemy my: Portal Laboratoria.net z siedzibą w Krakowie (Grupa INTS ul. Czerwone Maki 55/25 30-392 Kraków).

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług w tym zapisywanych w plikach cookies.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy te dane w celach opisanych w polityce prywatności, między innymi aby:

Komu możemy przekazać dane?

Zgodnie z obowiązującym prawem Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie, np. agencjom marketingowym, podwykonawcom naszych usług oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa np. sądom lub organom ścigania – oczywiście tylko gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz między innymi prawo do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Możesz także wycofać zgodę na przetwarzanie danych osobowych, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Każde przetwarzanie Twoich danych musi być oparte na właściwej, zgodnej z obowiązującymi przepisami, podstawie prawnej. Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług, w tym dopasowywania ich do Twoich zainteresowań, analizowania ich i udoskonalania oraz zapewniania ich bezpieczeństwa jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy lub podobne dokumenty dostępne w usługach, z których korzystasz). Taką podstawą prawną dla pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych podmiotów trzecich będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.

Dlatego też proszę zaznacz przycisk "zgadzam się" jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych zbieranych w ramach korzystania przez ze mnie z portalu *Laboratoria.net, udostępnianych zarówno w wersji "desktop", jak i "mobile", w tym także zbieranych w tzw. plikach cookies. Wyrażenie zgody jest dobrowolne i możesz ją w dowolnym momencie wycofać.
 
Więcej w naszej POLITYCE PRYWATNOŚCI
 

Newsletter

Zawsze aktualne informacje