- Biochemia
- Biofizyka
- Biologia
- Biologia molekularna
- Biotechnologia
- Chemia
- Chemia analityczna
- Chemia nieorganiczna
- Chemia fizyczna
- Chemia organiczna
- Diagnostyka medyczna
- Ekologia
- Farmakologia
- Fizyka
- Inżynieria środowiskowa
- Medycyna
- Mikrobiologia
- Technologia chemiczna
- Zarządzanie projektami
- Badania kliniczne i przedkliniczne
Toksyna botulinowa
Następnie w latach 60. XX w. dr Alan Scott, rozpoczął testowanie toksyny botulinowej typu A na małpach, uzyskując zadawalające rezultaty. W trakcie swoich badań naukowiec zauważył, że wstrzyknięcie niewielkiej dawki toksyny do nadaktywnych mięśni oka powodowało znaczne rozluźnienia kurczu powiek u testowanych zwierząt. Na podstawie przeprowadzonych testów wykazano, że jad kiełbasiany jest również skuteczny w leczeniu zeza. W 1988 r. mała firma farmaceutyczna Allergan, zajmująca się m.in. produkcją soczewek kontaktowych, odkupiła od dr Alana Scotta prawa do sprzedaży toksyny botulinowej typu A, która to produkowana była wówczas pod nazwą Oculinum. Firma zmieniła wkrótce nazwę handlową na Botox i rozszerzyła zakres badań nad klinicznym zastosowaniem toksyny botulinowej [2], [5], [6].
Zdjęcie: Model Struktury krystalicznej toksyny botulinowej typu A [5].
W 1989 r. FDA wydała firmie Allergan licencję na produkcję Botoxu w celach terapeutycznych (m.in. kurcze powiek, zez) z zastrzeżeniem zastosowania u osób powyżej 12 roku życia, a w 2000 r. pozwoliła na stosowanie toksyny botulinowej również w przypadku dystonii szyjnej a także, jako środek przeciwbólowy. Następnie a w 2002 r. dopuszczono toksynę botulinową do stosowania w medycynie kosmetycznej m.in. w celu zredukowania zmarszczek [2], [5].
Działanie toksyny botulinowej w komórkach
Gdy toksyna botulinowa dostanie się do organizmu zostaje wchłaniana w jelitach, a następnie na drodze endocytozy przenika do układu krwionośnego i limfatycznego. W dalszych etapach wnika do naczyń krwionośnych i przedostaje się do przestrzeni międzykomórkowej, gdzie oddziałuje z cholinergicznymi komórkami nerwowymi [1].
Każdy typ toksyny botulinowej wykazuje identyczny mechanizm działania w organizmie, który dzieli się na 3 główne etapy:
1) wiązanie neurotoksyny z błoną presynaptyczną neuronu: mechanizm ten zachodzi poprzez specyficzne oddziaływania pomiędzy domeną wiążącą łańcucha ciężkiego a receptorami obecnymi na powierzchni komórki [1].
2) przenikanie toksyny do wnętrza zatrutej komórki: w komórce tworzy się pęcherzyk synaptyczny, a następnie cząsteczka toksyny wchłaniana jest do wnętrza neurony na drodze endocytozy. W dalszych etapach toksyna opuszcza pęcherzyk (endosom), przedostaje się do wnętrza komórki, gdzie w wyniku działania pomp protonowych obecnych w błonie endosomu, dochodzi do obniżenia pH. Według danych z badań, w pH ok. 5,5 dochodzi do zmian konformacji toksyny w wyniku, czego osadza się ona na membranie synaptycznej [1].
3) redukcja mostka disiarczkowego łączącego łańcuch ciężki i lekki: łańcuch lekki staje się metaloproteazą, działającą na białka transbłonowe znane, jako SNARE. Białka te odpowiedzialne są za fuzję pęcherzyka synaptycznego wypełnionego neuromediatorem z błoną neuronu. Dezaktywacja któregokolwiek z białek SNARE uniemożliwia połączenie pęcherzyka synaptycznego z błoną presynaptyczną, uwolnienie acetylocholiny do przestrzeni presynaptycznej, a co za tym idzie skurczu włókien mięśniowych [1], [7]. Konsekwencją tego etapu jest porażenie i zwiotczenie mięśni [7].
Tagi: Clostridium botulinum, jad kiełbasiany, neurotoksyny, BTX-A
wstecz Podziel się ze znajomymi
Recenzje