Akceptuję
W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczone w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności

Zamknij X
Strona główna Artykuły

Nienasycone kwasy tłuszczowe – rodzaje, występowanie

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe rodziny omega 6

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega 6 powinny stanowić w diecie człowieka od 2 do 8% jej wartości energetycznej (CICHOSZ I CZECZOT, 2007). Macierzystym kwasem rodziny omega 6 jest kwas linolowy, którego podstawowym źródłem są oleje: słonecznikowy, sojowy, rzepakowy oraz olej z wiesiołka. Kwas linolowy (LA) wykazuje szerokie działanie prozdrowotne na organizm człowieka. Jego korzystne właściwości, to między innymi: zapobieganie rozwojowi miażdżycy, przeciwdziałanie powstawaniu nowotworów, a także redukcja masy ciała (BAŁASIŃSKA I IN., 2010). Wiele badań przeprowadzonych na zwierzętach laboratoryjnych wykazało, że kwas LA hamuje proliferację komórek nowotworowych oraz zapobiega pojawianiu się przerzutów. Silne działanie antynowotworowe i przeciwmiażdżycowe kwasu linolowego wynika z faktu, że wykazuje on wysoką aktywność antyoksydacyjną. Dzięki temu skutecznie zapobiega powstawaniu wolnych rodników oraz zmniejsza utlenianie lipidów (DOBROWOLSKA, 2011). Ponadto kwas ten korzystnie wpływa na redukcję masy ciała. Wynika to z jego zdolności do redukcji tkanki tłuszczowej oraz regulacji przemian lipidów w organizmie (MATERAC I IN., 2013). Kwas linolowy hamuje także odkładanie się tłuszczu oraz zwiększa jego wykorzystanie energetyczne (BIAŁEK I TOKARZ, 2009). Badania Bojarowicz wykazują, że moduluje on odporność organizmu, poprzez zwiększenie produkcji limfocytów, a także zapobiega rozwojowi takich chorób jak cukrzyca i osteoporoza. Kwas LA jest wbudowywany w ceramidy, będące swoistym uszczelniaczem skóry, wykazuje działanie ochronne przed nadmierną utratą wody z organizmu (BOJAROWICZ I WOŹNIAK, 2008).

Kwas gamma-linolenowy (GLA), w organizmie ssaków powstaje z kwasu linolowego przy udziale enzymu ∆6 desaturazy. Znajduje się on w dużych ilościach w olejach: z nasion ogórecznika, czarnej porzeczki oraz wiesiołka. Artykułami spożywczymi bogatymi w ten kwas są także: jaja, mięso, ryby oraz mleko (STOŁYHWO-SZPAJER I IN., 2001; KARŁOWICZ-BODALSKA I BODALSKI, 2007). Wyniki badań Białek i Rutkowskiej dowodzą, iż spożywanie oleju z nasion wiesiołka jest pomocne w walce z nowotworami. Kwas gamma-linolenowy jest odpowiedzialny za produkcję prostaglandyn – PGE i PGF, które odgrywają kluczowe znaczenie w kształtowaniu homeostazy człowieka oraz mają znaczący wpływ na kondycję i funkcje skóry (BIAŁEK I RUTKOWSKA, 2015). U człowieka pierwszym sygnałem niedoborów NNKT są zaburzenia właściwości skóry. Niedobory GLA w diecie powodują, że skóra staje się sucha i traci elastyczność, co znacznie wpływa na tworzenie się zmarszczek, paznokcie natomiast wykazują się większą łamliwością. Zaburzenia w funkcji skóry i jej metabolizmie skutkują powstawaniem egzem bądź atopowego zapalenia skóry. Dzięki wzmacnianiu bariery ochronnej skóry, kwas g-linolenowy przeciwdziała przed wnikaniem do niej: bakterii, toksyn, grzybów oraz alergenów (ZAGRODZKI I STAREK, 2012). GLA jest prekursorem eikozanoidów, które wykazują działanie przeciwzapalne i przeciwnowotworowe. Badania Zielińskiej i Nowak dowodzą, że eikozanoidy syntetyzowane z kwasu g-linolenowego wykazują działanie naczyniowo-relaksacyjne oraz przeciwagregacyjne (ZIELIŃSKA I NOWAK, 2014). Kwas ten jest także fizjologicznym składnikiem błony komórkowej i mitochondrialnej. Wpływa on na prawidłowy przekaz wewnątrz-zewnątrzkomórkowy, w tym przekaz bodźców w sieci neuronalnej w mózgu (BIAŁEK I RUTKOWSKA, 2015)

Kwas arachidonowy (AA) występuje między innymi w: jajach, schabie, wątrobie czy łososiu. Jest odpowiedzialny za wytwarzanie leukotrienów, czyli substancji odpowiedzialnych za gojenie ran i skaleczeń. Z kwasu arachidonowego syntetyzowane są także prostaglandyny odpowiadające za kurczliwość naczyń krwionośnych i krzepliwość krwi. Kwas arachidonowy jest budulcem dla fosfolipidów błon komórkowych neuronów mózgu i fotoreceptorów siatkówki oka. Jest niezbędny dla prawidłowego rozwoju mózgu dziecka od trzeciego trymestru ciąży, kiedy to mózg płodu przechodzi etap intensywnego wzrostu (DYBKOWSKA, 2015). Kwas AA stosowany jest w mleku modyfikowanym dla wcześniaków i niemowląt karmionych pokarmem sztucznym, gdyż odpowiada za prawidłowy rozwój funkcji poznawczych, ostrość widzenia oraz prawidłowe tempo wzrostu dziecka (MATERAC I IN., 2013). Przy udziale cyklooksygenazy (COX) z kwasu arachidonowego powstają eikozanoidy dienowe, do których możemy zaliczyć: PGI2 (prostacyklinę I2), PGE2 (prostaglandynę E2) oraz TXA2 (tromboksan A2) (ACHREMOWICZ I SZARY-SWORST, 2005). Miejscem powstawania prostacykliny I2 (PGI2) jest śródbłonek naczyń, wpływa ona na rozszerzenie światła naczyń krwionośnych wskutek rozkurczu ich mięśni gładkich, a także wykazuje działanie antyagregacyjnie. Z kolei prostaglandyna E2 (PGE2) ma działanie silnie prozapalne i immunosupresyjne. Tromboksan A2 (TXA2) powstaje natomiast w trombocytach i jest silnym czynnikiem proagregacyjnym, a także wpływa na zwężenie światła naczyń krwionośnych, czego efektem jest krótkotrwałe zwiększenie ciśnienia krwi. Tromboksan A2 oddziałuje także na komórki naczyń, zwłaszcza wieńcowych, nasilając ich skurcz (KOLANOWSKI, 2007).



Drukuj PDF
wstecz Podziel się ze znajomymi

Recenzje



Informacje dnia: Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo" Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo" Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo"

Partnerzy

GoldenLine Fundacja Kobiety Nauki Job24 Obywatele Nauki NeuroSkoki Portal MaterialyInzynierskie.pl Uni Gdansk MULTITRAIN I MULTITRAIN II Nauki przyrodnicze KOŁO INZYNIERÓW PB ICHF PAN FUNDACJA JWP NEURONAUKA Mlodym Okiem Polski Instytut Rozwoju Biznesu Analityka Nauka w Polsce CITTRU - Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu Akademia PAN Chemia i Biznes Farmacom Świat Chemii Forum Akademickie Biotechnologia     Bioszkolenia Geodezja Instytut Lotnictwa EuroLab

Szanowny Czytelniku!

 
25 maja 2018 roku zacznie obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.
 
Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze strony internetowej Laboratoria.net w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będziemy my: Portal Laboratoria.net z siedzibą w Krakowie (Grupa INTS ul. Czerwone Maki 55/25 30-392 Kraków).

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług w tym zapisywanych w plikach cookies.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy te dane w celach opisanych w polityce prywatności, między innymi aby:

Komu możemy przekazać dane?

Zgodnie z obowiązującym prawem Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie, np. agencjom marketingowym, podwykonawcom naszych usług oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa np. sądom lub organom ścigania – oczywiście tylko gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz między innymi prawo do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Możesz także wycofać zgodę na przetwarzanie danych osobowych, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Każde przetwarzanie Twoich danych musi być oparte na właściwej, zgodnej z obowiązującymi przepisami, podstawie prawnej. Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług, w tym dopasowywania ich do Twoich zainteresowań, analizowania ich i udoskonalania oraz zapewniania ich bezpieczeństwa jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy lub podobne dokumenty dostępne w usługach, z których korzystasz). Taką podstawą prawną dla pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych podmiotów trzecich będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.

Dlatego też proszę zaznacz przycisk "zgadzam się" jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych zbieranych w ramach korzystania przez ze mnie z portalu *Laboratoria.net, udostępnianych zarówno w wersji "desktop", jak i "mobile", w tym także zbieranych w tzw. plikach cookies. Wyrażenie zgody jest dobrowolne i możesz ją w dowolnym momencie wycofać.
 
Więcej w naszej POLITYCE PRYWATNOŚCI
 

Newsletter

Zawsze aktualne informacje