Dwa kolejne patenty dla naukowców z UwB
Urząd
Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej udzielił kolejnych dwóch patentów na
wynalazki opracowane przez naukowców z Uniwersytetu w Białymstoku.
Ochroną patentową objęte zostały hydrazydowe żele polimerowe o właściwościach katalitycznych i sposób ich otrzymywania,
opracowane przez prof. Ryszarda Łaźnego z Wydziału
Biologiczno-Chemicznego oraz jego współpracowników - dr. Karola
Wołosewicza, mgr. Michała Rzepkę i mgr Annę Mytnik.
Wynalazek dotyczy nowoczesnej metodologii syntezy organicznej zgodnej z
zasadami „zielonej chemii”. Chodzi o to, by
podczas reakcji syntezy zmniejszyć do minimum ryzyko związane z
zanieczyszczeniem lub zmianą stanu środowiska. W tym celu trzeba
ograniczyć lub wyeliminować użycie szkodliwych chemikaliów, zwłaszcza
rozpuszczalników organicznych.
W
opracowanej metodzie syntezy wykorzystano katalizator osadzony na nośniku,
jakim jest materiał polimerowy. To tzw. polimerowy organokatalizator –
czyli nieszkodliwy regenerowany materiał. W przeciwieństwie do
katalizatorów metalicznych wykorzystanie organokatalizatorów pozwala
wyeliminować użycie metali ciężkich oraz ślady zanieczyszczeń metalami
ciężkimi z produktów syntezy. Dodatkowo w opatentowanej metodzie
środowiskiem reakcyjnym może być woda, a nie rozpuszczalniki czy
bezwodne reagenty, które są bardziej szkodliwe dla środowiska i organizmu człowieka.
Wynalazek opisuje sposób otrzymywania
tego typu polimerowych katalizatorów i warunki prowadzenia reakcji
syntezy dające jeden z enancjomerów. Enancjomery to dwie formy molekuły,
które są swoimi odbiciami lustrzanymi. Od tych form zależy działanie
biologiczne wielu substancji, w tym składników leków, agrochemikaliów,
dodatków do żywności albo perfum.
Prof. Ryszard Łaźny, wraz ze
współpracownikami z Uniwersytetu w Białymstoku, opracował też 3 inne
wynalazki w dziedzinie chemii, które zostały już opatentowane (patenty
przyznane w latach 2012-2013).
Drugi przyznany właśnie patent dotyczy uchwytu próbki kriostatu optycznego,
nad którym pracował zespół w składzie prof. UwB, dr. hab. Marian
Stanisław Uba, dr Aneta Polewko-Klim oraz prof. UwB, dr. hab. Luba Uba.
Wynalazek jest bardzo pomocny przy
badaniu magnetycznych nanostruktur – materiałów, które potencjalnie mogą
być stosowane w takich dziedzinach, jak medycyna, telekomunikacja,
nanoelektronika (spintronika), optoelektronika czy bioinżynieria.
Niezwykle istotne jest poznanie właściwości magnetycznych i magnetooptycznych takich układów w zakresie bardzo niskich bądź wysokich
temperatur. To jednak wymaga pomiarów w warunkach ultra
wysokiej próżni. Urządzeniem, które zapewnia takie warunki jest kriostat
- w jego wnętrzu umieszczana jest badana próbka. Niestety w przypadku
korzystania z technik magnetooptycznych dużym problemem stają się
pomiary w zakresie wysokich pól magnetycznych. To dlatego, że w okienkach kriostatu występuje efekt Faraday’a. Opracowany wynalazek
rozwiązuje problem - umożliwia pomiar sygnału magnetooptycznego
pochodzącego od próbki z całkowitą eliminacją sygnału tła, czyli sygnału
generowanego przez okienko kriostatu.
Uchwyt kriostatu opracowany przez
białostockich naukowców może być oferowany w sprzedaży jako opcjonalny
element wyposażenia kriostatów optycznych produkowanych przez wiodące
firmy kriogeniczne. Takie kriostaty mogą zaś wchodzić w skład układów
umożliwiających pomiary sygnałów magnetooptycznych.
Prototyp wynalazku już jest
wykorzystywany – stanowi element niskotemperaturowego magnetooptycznego
magnetometru Kerra, znajdującego się w Zakładzie Modelowania Materiałów
na UwB. Uchwyt próbki kriostatu optycznego to pierwszy wynalazek
opatentowany na Wydziale Matematyki i Informatyki Uniwersytetu w Białymstoku.
Łącznie wynalazcy z UwB mają już na koncie 10 przyznanych patentów. Na rozpatrzenie czeka 15 kolejnych wniosków złożonych do Urzędu Patentowego RP.
Źródło: www.uwb.edu.pl