Czy przodek ptaków był nielotem?
Długo już debatuje się nad tym, czy nazywany „pierwszym ptakiem” Archaeopteryx posiadał zdolność latania, czy też raczej ewoluował dopiero w kierunku tej umiejętności. Jednak nikt dotychczas na serio nie potraktował hipotezy, że Archaeopteryx mógł raczej ewoluować w kierunku utraty umiejętności latania. W zeszłym tygodniu Michael Habib, biolog z Uniwersytetu Południowej Kalifornii, wysnuł dokładnie taką teorię przed tłumem słuchaczy zgromadzonych na corocznym spotkaniu Society of Vertebrate Paleontology w Los Angeles.
Posiadający szkielet dinozaura i skrzydła, Archaeopteryx od dawna uważany był za ogniwo przejściowe pomiędzy dinozaurami a ptakami.
Pomysł, że mógł on powoli stawać się nielotem, a właściwie „wtórnym nielotem”, przyszedł na myśl Habibowi, gdy kalkulował stosunki długości kończyn i symetrię upierzenia u Archaeopteryksa i porównywał je do wartości tych parametrów u współczesnych ptaków. W konsekwencji odkrył, że cechy charakterystyczne dla tego stworzenia do złudzenia przypominają te, które znaleźć można u współczesnych ptaków-nielotów, na przykład chruścieli czy perkozów, częstokroć zasiedlających wsypy.
„Wiemy, że Archaeopteryx zamieszkiwał archipelagi. Ponadto jego pióra i kości wyglądają tak podobnie do współczesnych wyspowych nielotów, że zacząłem się nad tym głębiej zastanawiać”, tłumaczy Habib.
Kiedy po raz pierwszy odkryto istnienie Archaeopteryksa, był on najstarszym znanym opierzonym dinozaurem, a pomysł, że mógł w gruncie rzeczy tracić zdolność latania wydawał się czystym szaleństwem. Jednak wraz z odkryciem starszych tego typu dinozaurów, których budowa idealnie nadawała się do latania, hipoteza ta zaczęła być traktowana zupełnie poważnie.
http://www.nature.com/news/theory-suggests-iconic-early-bird-lost-its-flight-1.14142
Posiadający szkielet dinozaura i skrzydła, Archaeopteryx od dawna uważany był za ogniwo przejściowe pomiędzy dinozaurami a ptakami.
Pomysł, że mógł on powoli stawać się nielotem, a właściwie „wtórnym nielotem”, przyszedł na myśl Habibowi, gdy kalkulował stosunki długości kończyn i symetrię upierzenia u Archaeopteryksa i porównywał je do wartości tych parametrów u współczesnych ptaków. W konsekwencji odkrył, że cechy charakterystyczne dla tego stworzenia do złudzenia przypominają te, które znaleźć można u współczesnych ptaków-nielotów, na przykład chruścieli czy perkozów, częstokroć zasiedlających wsypy.
„Wiemy, że Archaeopteryx zamieszkiwał archipelagi. Ponadto jego pióra i kości wyglądają tak podobnie do współczesnych wyspowych nielotów, że zacząłem się nad tym głębiej zastanawiać”, tłumaczy Habib.
Kiedy po raz pierwszy odkryto istnienie Archaeopteryksa, był on najstarszym znanym opierzonym dinozaurem, a pomysł, że mógł w gruncie rzeczy tracić zdolność latania wydawał się czystym szaleństwem. Jednak wraz z odkryciem starszych tego typu dinozaurów, których budowa idealnie nadawała się do latania, hipoteza ta zaczęła być traktowana zupełnie poważnie.
„To, że Archaeopteryx był pierwszym znalezionym dinozaurem posiadającym skrzydła, nie musi wcale oznaczać, że odegrał centralną rolę w historii pochodzenia ptaków”, mówi paleontolog Thomas Holtz z Uniwersytetu Maryland w College Park. „Musimy pamiętać, że pojawił się dopiero 10 milionów po pierwszym „ptakopodobnym” dinozaurze, więc możliwość, że był on wtórnym nielotem nie jest nieprawdopodobna”, dodaje.
Nastroszyć piórka
Teoria ta ma jednak wielu sceptyków. „Niechętnie określałabym Archaepteryksa „wtórnym nielotem”, skoro nie wiemy nawet, czy jego przodkowie umieli latać”, mówi Ashley Heers, biolog z Royal Veterinary College w Hatfield w Wielkiej Brytanii.
Prezentacja Habiba wraz z innymi dywagacjami o tym, co potrafiły prastare ptaki, a czego nie, wznieciła debatę na temat różnic w budowie anatomicznej współczesnych ptaków, które wykazują odmienne zachowania.
„Ptaki mogą wykorzystywać skrzydła do różnych celów, na przykład do trzepotania, wiosłowania w wodzie”, mówi Heers. „Naprawdę powinniśmy zrozumieć, jak anatomia ma wpływ na tę różnorodność zachowań, aby potem lepiej badać skamieniałości”, dodaje.
Aby to zilustrować, Heers i jej kolega Kenneth Dial, biolog z Uniwersytetu Montana w Missoula zauważyli podczas konferencji, że są gatunki ptaków, które lepiej radzą sobie w powietrzu zanim osiągną dojrzałość, a niektóre nawet zupełnie tracą z wiekiem umiejętność latania. „Być może młode Archaeopteryksy potrafiły latać, a stare preferowały życie na lądzie?”, zastanawia się Holtz.
Jeśli okaże się to prawdą, to jedynąodpowiedzią na nurtujące pytanie „czy Archaeopteryx potrafił latać?” będzie nieco irytujące „tak jakby”.
Autor: Katarzyna Chrząszcz
http://laboratoria.net/naturecom/19952.html