Wszystko o białkach
Co to są białka?
Białka składają się z aminokwasów połączonych długimi łańcuchami polipeptydowymi. Polipeptyd powstaje w wyniku połączenia grupy karboksylowej jednego aminokwasu z grupą aminową drugiego aminokwasu z wydzieleniem cząsteczki wody. Po utworzeniu wiązania peptydowego miedzy dwoma cząsteczkami aminokwasów powstaje wolna grupa aminowa (-NH2) oraz karboksylowa (-COOH). Istnieją dwupeptydy- gdy połączeniu ulegną dwa aminokwasy, trójpeptydy- gdy połączą się trzy peptydy oraz analogicznie wielopeptydy.
Jaka jest budowa białka?
Do budowy białek wszystkich organizmów stosuje się zaledwie 20 typowych aminokwasów. W jednej cząsteczce typowego aminokwasu uwzględnić możemy centralnie położony atom węgla do którego przyłączone są kowalencyjnie grupy aminowe i karboksylowe, atom wodoru oraz łańcuch boczny. Wiązania peptydowe w polipeptydach są płaskie i typu trans.
Jaki jest podział aminokwasów ze względu na budowę ich łańcucha bocznego?
Aminokwasy ze względu na budowę łańcucha bocznego dzielą się na aminokwasy hydrofobowe; alifatyczne takie jak walina, cysteina, melatonina, glicyna, alanina, izoleucyna, leucyna, prolina oraz aromatyczne takie jak tryptofan, fenyloalanina, tyrozyna. Kolejna grupa to aminokwasy hydrofilowe, które dzielą się na pozbawione ładunku takie jak treonina, glutamina, seryna i asparagina oraz obdarzone ładunkiem zasadowe (lizyna, arginina, histydyna) oraz kwasowe ()kwas asparaginowy, kwas glutaminowy).
Podział aminokwasów:
Aminokwasy z łańcuchem węglowym bez grup dodatkowych
Aminokwasy zawierające dodatkową grupę aminową
Aminokwasy zawierające grupę karboksylową –COOH
Aminokwasy zawierające siarkę
Aminokwasy z grupą hydroksylową –OH
Jakie są wartości energii wiązań międzyatomowych w białkach?
Wiązania występujące w białkach mogą mieć różną siłę:
| Rodzaj wiązania | Kcal/mol | Kj/mol | eV |
| Wiązanie kowalencyjne | 70-100 | 290-420 | 1,7-4,4 |
| Wiązanie jonowe | 10 | 42 | 0,45 |
| Wiązanie wodorowe | 4-5 | 17-21 | 0,18-0,22 |
| Wiązanie Van der Waalsa | 1-2 | 4,2-8,4 | 0,044- 0,088 |
Struktura białek:
Struktura pierwszorzędowa - określa w jaki sposób atomy w cząsteczkach białka połączone są ze sobą wiązaniami kowalencyjnymi. Struktura pierwszorzędowa określa kolejność aminokwasów w łańcuchu białkowym.
Struktura pierwszorzędowa
Struktura drugorzędowa - określa jakie formy przestrzenne przybierają łańcuchy. Możliwe są spirale arkusze lub kule.
Struktura drugorzędowa:
- Struktura trzeciorzędowa- określa jakie uporządkowanie przestrzenne poszczególnych części cząsteczki białka z punktu widzenia energetycznego jest najbardziej korzystne.
- Struktura czwartorzędowa- określa sposób przestrzennego powiązania kilku cząsteczek w jedną złożoną strukturę białka.
Trzeciorzędowa i czwartorzędowa struktura
wstecz Podziel się ze znajomymi