Wychodzenie Wielkiej Brytanii z UE zaczęło się ponad cztery lata temu, gdy w referendum za wystąpieniem z UE opowiedziało się 52 proc. Brytyjczyków. Od tego czasu dwukrotnie przekładano termin opuszczenia Unii. Formalnie stało się to 31 stycznia br., ale do końca okresu przejściowego, czyli do 31 grudnia, wiążą ją jeszcze przepisy unijne. Od stycznia 2021 r. Wielka Brytania nie będzie już brała udział w programie Erasmus Plus. Jednym z jego elementów była wymiana studentów.

"Wielka Brytania pod względem wyboru przez polskich studentów jako kraju w Erasmusie wcale nie była w czołówce, jeśli chodzi o wybór wyjazdów. Przede wszystkim polscy studenci wyjeżdżali do Hiszpanii, Włoch i Niemiec. Do każdego z tych krajów przyjeżdża każdego roku po około 2 do 1,5 tysiąca studentów z Polski. Zaraz po nich jest Portugalia i Francja – to ok. 1400-1000 studentów. Do Wielkiej Brytanii wyjeżdżało rocznie ok. 500 studentów" – powiedział w rozmowie z PAP dyrektor Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji (FRSE) dr Paweł Poszytek. FRSE koordynuje w Polsce działania związane z tym i z innymi edukacyjnymi programami unijnymi.

Z informacji przekazanych przez biuro prasowe FRSE wynika, że od początku udziału Polski w Erasmusie do Wielkiej Brytanii wyjechało ponad 12,5 tys. studentów i prawie 4 tys. pracowników polskich uczelni. Z Wielkiej Brytanii do Polski przyjechało łącznie prawie 2 tys. studentów i prawie 1,5 tys. pracowników.

Dr Poszytek podkreślił, że ostatnie wyjazdy w ramach wymiany studenckiej odbędą się jeszcze w przyszłym roku na mocy podpisanych w poprzednim roku umów między uczelniami.

"Należy pamiętać, że program Erasmus Plus to nie tylko wymiana studencka. Obejmował też wiele projektów międzyinstytucjonalnych z obszaru edukacji szkolnej i zawodowej. W ich przypadku straty po odejściu Wielkiej Brytanii z programu będą bardziej odczuwalne niż w przypadku wymiany studenckiej" – podkreślił.

Taką ocenę potwierdzają dane udostępnione przez FRSE. W latach 2014-2020 do Wielkiej Brytanii wyjechało blisko 10 tys. uczniów i absolwentów w ramach staży i praktyk.

Dr Poszytek powiedział, że Wielka Brytania mogłaby pozostać w programie Erasmus Plus, nawet będąc poza UE. Z takiej możliwości skorzystała np. Turcja, która jest jego pełnoprawnym członkiem.

"Oczywiście wiąże się to z opłacaniem odpowiedniej składki do ogólnej puli programu. Wielka Brytania będzie miała możliwość powrotu do programu, gdy się na to zdecyduje" – podkreślił dyrektor FRSE.

W jego ocenie takie rozwiązanie – pozostanie Wielkiej Brytanii w Erasmusie – byłoby bardziej korzystne dla wszystkich stron.

"Tworzenie programów opartych na umowach bilateralnych jest bardzo skomplikowane i wymaga wieloletnich przygotowań" – wskazał.

Koniec Erasmusa nie oznacza jednak zakończenia współpracy Polski ze Zjednoczonym Królestwem na polu szkolnictwa wyższego i nauki. Biuro prasowe Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (NAWA) wskazuje, że dzięki ofercie NAWA Brytyjczycy będą mogli przyjechać do Polski w ramach programu imienia Stanisława Ulama, który jest kierowany do naukowców, oraz programu "Poland. My First Choice", kierowanego do zagranicznych studentów z krajów rozwiniętych. Dodano, że polskie i brytyjskie uczelnie będą mogły również nawiązać współpracę w ramach programu Akademickie Partnerstwa Międzynarodowe.

"Polacy będą mogli wyjechać do Wielkiej Brytanii w ramach programu im. Bekkera (kierowanego do naukowców), STER (kierowanego do doktorantów), wrócić do Polski z Wielkiej Brytanii w ramach programu Polskie Powroty, a także prowadzić badania w ramach programu Granty Interwencyjne" – wyliczył w informacji przesłanej PAP dyrektor biuro komunikacji i promocji NAWA Radosław Wojnowski.

Międzynarodowa wymiana stypendialna doktorantów i kadry akademickiej jest dostępna również w ramach programu PROM. Wnioskodawcą w PROM NAWA jest polska uczelnia lub jednostka naukowa, a uczelnie i jednostki naukowe z Wielkiej Brytanii mogą być partnerami w projekcie. Program umożliwia wymianę związaną z krótkimi formami kształcenia.

"Nie mamy informacji o powołaniu nowego programu studenckiego. Jeżeli taka potrzeba się pojawi, to NAWA jest gotowa na realizację takiego projektu, bazując na swoim doświadczeniu z wielu wcześniejszych programów naukowych, które przeprowadzaliśmy ze studentami i naukowcami z Wielkiej Brytanii" – zapewnił Wojnowski.