Akceptuję
W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczone w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności

Zamknij X
Strona główna Nowe technologie

Uczony z UJ opisuje na łamach "Neurology" fascynujące odkrycie

Tak jak działanie współczesnego społeczeństwa, działanie mózgu opiera się na specjalizacji. Jedne komórki nerwowe specjalizują się w ruszaniu dużym palcem od nogi, inne w dostrzeganiu nadjeżdżającego autobusu, inne jeszcze w rozpoznawaniu twarzy. Wiemy to dzięki eksperymentom obrazowania mózgu, które pokazują jak jedne części mózgu „zapalają się" gdy widzimy twarze, inne zaś, gdy śledzimy wzrokiem podążającą po trawie piłkę. Wiemy to również dzięki przypadkom klinicznym – np. wylew może spowodować, że jego ofiara całkowicie przestaje rozpoznawać twarze, w tym twarze najbliższych.

Czy te specjalizacje są wrodzone? Żeby to badać, dobrze jest się skupić na specjalizacji, która wrodzona być nie może – mówi dr Marcin Szwed z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. – Rozpoznawanie twarzy jest starą ewolucyjnie umiejętnością, posiadają ją również małpy i inne zwierzęta. Natomiast czytanie zostało "wynalezione" zaledwie pięć i pół tysiąca lat temu. To zdecydowanie za mało czasu, żeby ewolucja mogła wytworzyć ośrodek czytania w mózgu.

Już 120 lat temu Jules Dejerine opisał pacjenta, który zauważył nagle, że nie był w stanie przeczytać ani jednego słowa, podczas gdy nadal mógł bez problemu pisać, mówić oraz rozpoznawać otaczające go osoby i przedmioty. Do tej jednak pory nie było wiadomo, czy „rejon czytania" rzeczywiście specjalizuje się w postrzeganiu liter, czy też zajmuje się rozpoznawaniem szeroko pojętych przedmiotów – nie tylko liter ale też wielbłądów, wykałaczek, wieszaków i znaków drogowych. Za tą drugą możliwością przemawiał choćby fakt, że u osób niepiśmiennych, ów rejon zajmuje się właśnie postrzeganiem przedmiotów. Czyżby więc nauka czytania powodowała zmianę funkcji obszaru odpowiedzialnego za rozpoznawanie przedmiotów na tak zwany obszar formy wzrokowej słowa?

Od dobrych paru lat próbujemy rozgryźć ten problem – mówi dr Szwed –  Ale większość technik obrazowania mózgu jest po prostu za mało dokładna do badania tak małego jego obszaru. W rozwiązaniu problemu dopomogły dopiero przypadki kliniczne. W klinice neurologicznej w Grenoble (Francja) przyjmuje się pacjentów ze szczególnie ciężkimi przypadkami padaczki. Tak ciężkimi, że konieczna jest u nich operacja. Chorym wszczepia się na tydzień do mózgu elektrody, które pozwalają dokładnie namierzyć ognisko padaczkowe – wyjaśnia dr Szwed – Ponieważ elektrody umieszcza się w głębi mózgu są one wielokrotnie bardziej czułe niż inne techniki. Chorzy siedzą przez tydzień w szpitalu, nudzą się i czekają na kolejny atak padaczki. Chętnie biorą udział w badaniach psychologicznych, zwłaszcza gdy są łatwe i przyjemne i polegają na oglądaniu obrazków pokazywanych na ekranie komputera.

Spośród dziesiątek osób operowanych w klinice w Grenoble, znalazły się dwie pacjentki o inicjałach CQ i PM, u których elektrody wszczepione zostały dokładnie w obszarze czytania. Francuskiemu zespołowi kierowanemu przez dr Jean-Philippe'a Lachaux udało się namówić je do uczestnictwa w eksperymencie. Jako specjalista od mechanizmów czytania, dołączył do eksperymentu również dr Szwed w ramach projektu finansowanego przez Fundację Nauki Polskiej. Ich wspólny artykuł ukazał się właśnie w najnowszym numerze prestiżowego amerykańskiego czasopisma "Neurology" (nr z 5 lutego 2013).

Wbrew temu, co pierwotnie sądzono, okazało się, że reakcje obszaru czytania są tak „czyste" jak tylko mogłyby być – to znaczy, że komórki nerwowe w tym obszarze odpowiadały tylko i wyłącznie gdy pacjentki widziały słowa. Nie odpowiadały ani na twarze, ani na zwierzęta, ani na znaki drogowe i różnego rodzaju przedmioty. Nie odpowiadały nawet, na owoce, chociaż zadaniem badanych było naciskać guzik, gdy wśród innych obrazków zobaczą owoc.

Sam na początku nie wierzyłem tym wynikom – mówi dr Szwed - Takich odpowiedzi nie widziałem nigdy w życiu. Oznacza to iż mocno wyspecjalizowane obszary w ludzkim mózgu mogą powstać również w rezultacie kulturowych procesów uczenia się. Plastyczność ludzkiego mózgu jest nadal niedoceniana.


Źródło: www.uj.edu.pl


Tagi: lab, laboratorium, laboratoria, mózg, Marcin Szwed, czytanie, komórki nerwowe, elektrody, padaczka
Drukuj PDF
wstecz Podziel się ze znajomymi

Informacje dnia: Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo" Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo" Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo"

Partnerzy

GoldenLine Fundacja Kobiety Nauki Job24 Obywatele Nauki NeuroSkoki Portal MaterialyInzynierskie.pl Uni Gdansk MULTITRAIN I MULTITRAIN II Nauki przyrodnicze KOŁO INZYNIERÓW PB ICHF PAN FUNDACJA JWP NEURONAUKA Mlodym Okiem Polski Instytut Rozwoju Biznesu Analityka Nauka w Polsce CITTRU - Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu Akademia PAN Chemia i Biznes Farmacom Świat Chemii Forum Akademickie Biotechnologia     Bioszkolenia Geodezja Instytut Lotnictwa EuroLab

Szanowny Czytelniku!

 
25 maja 2018 roku zacznie obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.
 
Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze strony internetowej Laboratoria.net w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będziemy my: Portal Laboratoria.net z siedzibą w Krakowie (Grupa INTS ul. Czerwone Maki 55/25 30-392 Kraków).

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług w tym zapisywanych w plikach cookies.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy te dane w celach opisanych w polityce prywatności, między innymi aby:

Komu możemy przekazać dane?

Zgodnie z obowiązującym prawem Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie, np. agencjom marketingowym, podwykonawcom naszych usług oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa np. sądom lub organom ścigania – oczywiście tylko gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz między innymi prawo do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Możesz także wycofać zgodę na przetwarzanie danych osobowych, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Każde przetwarzanie Twoich danych musi być oparte na właściwej, zgodnej z obowiązującymi przepisami, podstawie prawnej. Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług, w tym dopasowywania ich do Twoich zainteresowań, analizowania ich i udoskonalania oraz zapewniania ich bezpieczeństwa jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy lub podobne dokumenty dostępne w usługach, z których korzystasz). Taką podstawą prawną dla pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych podmiotów trzecich będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.

Dlatego też proszę zaznacz przycisk "zgadzam się" jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych zbieranych w ramach korzystania przez ze mnie z portalu *Laboratoria.net, udostępnianych zarówno w wersji "desktop", jak i "mobile", w tym także zbieranych w tzw. plikach cookies. Wyrażenie zgody jest dobrowolne i możesz ją w dowolnym momencie wycofać.
 
Więcej w naszej POLITYCE PRYWATNOŚCI
 

Newsletter

Zawsze aktualne informacje