Akceptuję
W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczone w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności

Zamknij X

Naukowy styl życia

Nauka i biznes

Strona główna Informacje

Algorytmy prowadzą do wykluczenia?

Algorytmy coraz częściej wspomagają podejmowanie decyzji przez człowieka. Jednak kody te często zawierają błędy i uproszczenia, które prowadzić mogą do dyskryminacji niektórych grup. O zjawisku wykluczenia algorytmicznego mówił socjolog i kulturoznawca dr Kuba Piwowar z Uniwersytetu SWPS.

Na podstawie algorytmów w internecie proponowane są nam treści, którymi powinniśmy się zainteresować. A banki oceniają naszą zdolność kredytową. Może się wydawać, że decyzja podjęta bez większego udziału człowieka będzie zawsze obiektywna. A niestety nie zawsze tak jest.

Podczas webinaru Algorytmy - dyskryminacja i wykluczenie oraz ich społeczne konsekwencje Uniwersytetu SWPS dr Kuba Piwowar opowiadał, że algorytmy nie odzwierciedlają rzeczywistości w skali 1:1. Zawsze zawierają uproszczenia, bo taka jest natura danych cyfrowych. Za sprawą jednak takich uproszczeń zaszytych w algorytmach jednym grupom będzie wiodło się lepiej, a drugim gorzej. "Gorzej jest zwykle osobom, które i tak były dotąd marginalizowane" - mówi badacz. I wymienia, że to może dotyczyć np. kobiet, osób nieheteronormatywnych, czarnoskórych czy biedniejszych.

SKUTKI WYKLUCZENIA ALGORYTMICZNEGO

Jak streszczono w komunikacie Uniwersytetu SWPS, algorytmy z reguły działają na olbrzymich zbiorach danych, które są przetwarzane szybko i na dużą skalę. Dlatego podejmowane decyzje mają wpływ na ogromną liczbę osób.

I tak np. system predictive policing w USA, polega na tym, że jednostki policji wysyłane są w miejsca, gdzie potencjalne może pojawić się ktoś, kto popełni przestępstwo, jeszcze zanim do tego dojdzie. Chodzi o to, aby policja mogła je udaremnić lub złapać sprawcę na gorącym uczynku. Jednak system ten działa na podstawie historycznych danych dotyczących tylko wykrytych przestępstw. Dlatego wiele miejsc, w których doszło do złamania przepisów i nie zostało to zaraportowane przez policję, będzie uważane za bezpieczniejsze - choć w rzeczywistości takie nie są.

Innym przykładem ze Stanów Zjednoczonych jest wprowadzenie systemu COMPAS, który miał wspomagać decyzję sędziów o wypuszczeniu skazanych z więzienia przed końcem kary. Jednym z powodów stojących za wdrożeniem takiego rozwiązania był fakt, że decyzje sędziów nie były wolne od błędów – wyroki wydawane rano bywały bardziej łagodne, a po południu surowsze. Jako możliwe wytłumaczenie tych różnic badacze podają zależność między surowością wyroków, a odczuwanym głodem. Uznano, że skoro decyzje ludzi w tak ważnych sprawach zależne są od czynników niemerytorycznych, warto wesprzeć ten proces - dziś już wiemy, że tylko pozornie obiektywnymi - algorytmami. Dlatego celem było wprowadzenie rozwiązania, które sprawi, że tak ważne werdykty nie będą zależne od takich czynników jak głód czy sytość. Jednak problemem było to, że dane, na podstawie których działał system, nie były reprezentatywne dla całego społeczeństwa, ponieważ w więzieniach znajduje się dużo więcej mężczyzn niż kobiet, osób młodszych niż starszych, czy osób czarnoskórych niż białych.

Modele te odzwierciedlają - w sposób nieco zniekształcony - zjawiska zachodzące w społeczeństwie, np. jeśli wpiszemy w wyszukiwarkę hasło „fizyk”, to zobaczymy zdjęcia panów w białych fartuchach, a nie zdjęcie Marii Skłodowskiej-Curie czy innych znakomitych badaczek (co ciekawe, autokorekta - również działająca na podstawie algorytmów - sugeruje w tym zdaniu błąd i proponuje zamianę słowa “badaczek” na “badaczy”). Dzieje się tak, ponieważ tak wygląda reprezentacja tej grupy zawodowej w społeczeństwie – przeważają w niej mężczyźni.

Z kolej banki profilują nas na podstawie różnych dostępnych dla nich danych, np. na podstawie naszych transakcji. Jeśli bank odnotuje, że co miesiąc wydajemy daną kwotę na samochód, to dostaniemy ofertę z propozycją ubezpieczenia go. Podobnie jest, gdy staramy się o kredyt. Decyzja podejmowana jest na podstawie profilowania nas jako kredytobiorców. Jednak problem polega na tym, że działanie algorytmów jest nietransparentne. Nie jesteśmy w stanie odwołać się od jego decyzji.

Zdaniem dr. Piwowara środkiem zaradczym jest edukacja - powinniśmy, zarówno w szkołach podstawowych, jak i liceach, uczyć analityki, oswajać z nią uczniów. Z kolej na poziomie szkolnictwa wyższego, zwłaszcza w naukach technicznych, warto wprowadzić zajęcia z etyki, które w zrozumiały sposób wytłumaczą dylematy związane z działaniem algorytmów.

Kolejną ważną kwestią - poruszoną podczas wykładu - jest tworzenie odpowiedniego prawa. Unia Europejska przoduje w tym temacie, ponieważ wprowadza wiele pomysłów związanych z regulacją wykluczenia algorytmicznego, np. instytucje mają obowiązek raportować to, w jaki sposób zbierane są dane, ponieważ – jak zostało wspomniane wcześniej – od tego, z jakich danych algorytm będzie korzystał, zależą wyniki analizy.

Warto również - zdaniem kulturoznawcy - skupić się na stworzeniu poczucia odpowiedzialności wśród osób, które zajmują się danymi. W USA mówi się, że reprezentują oni zawód zaufania publicznego, ponieważ decyzje, które podejmują stworzone przez nich algorytmy, wpływają na jakość życia danych ludzi.

Dodatkowo - jak wynika z webinaru - należy zwrócić uwagę na kwestie miękkie, na to, że my – obywatele i obywatelki – powinniśmy nauczyć się, że te algorytmy są wokół nas i powinniśmy domagać się odpowiedzi na konkretne pytania, np. dlaczego o dokładnie takie informacje pyta nas bank. Być może nie dostaniemy odpowiedzi, jednak sama świadomość, że możemy o to zapytać powoduje, że stajemy się bardziej zorientowanymi konsumentami i konsumentkami, przez co, w dalszej perspektywie, produkty będą tworzone w bardziej świadomy sposób – komentuje kulturoznawca.


Źródło: pap.pl


Drukuj PDF
wstecz Podziel się ze znajomymi

Recenzje




Informacje dnia: Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo" Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo" Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo"

Partnerzy

GoldenLine Fundacja Kobiety Nauki Job24 Obywatele Nauki NeuroSkoki Portal MaterialyInzynierskie.pl Uni Gdansk MULTITRAIN I MULTITRAIN II Nauki przyrodnicze KOŁO INZYNIERÓW PB ICHF PAN FUNDACJA JWP NEURONAUKA Mlodym Okiem Polski Instytut Rozwoju Biznesu Analityka Nauka w Polsce CITTRU - Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu Akademia PAN Chemia i Biznes Farmacom Świat Chemii Forum Akademickie Biotechnologia     Bioszkolenia Geodezja Instytut Lotnictwa EuroLab

Szanowny Czytelniku!

 
25 maja 2018 roku zacznie obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.
 
Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze strony internetowej Laboratoria.net w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będziemy my: Portal Laboratoria.net z siedzibą w Krakowie (Grupa INTS ul. Czerwone Maki 55/25 30-392 Kraków).

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług w tym zapisywanych w plikach cookies.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy te dane w celach opisanych w polityce prywatności, między innymi aby:

Komu możemy przekazać dane?

Zgodnie z obowiązującym prawem Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie, np. agencjom marketingowym, podwykonawcom naszych usług oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa np. sądom lub organom ścigania – oczywiście tylko gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz między innymi prawo do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Możesz także wycofać zgodę na przetwarzanie danych osobowych, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Każde przetwarzanie Twoich danych musi być oparte na właściwej, zgodnej z obowiązującymi przepisami, podstawie prawnej. Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług, w tym dopasowywania ich do Twoich zainteresowań, analizowania ich i udoskonalania oraz zapewniania ich bezpieczeństwa jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy lub podobne dokumenty dostępne w usługach, z których korzystasz). Taką podstawą prawną dla pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych podmiotów trzecich będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.

Dlatego też proszę zaznacz przycisk "zgadzam się" jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych zbieranych w ramach korzystania przez ze mnie z portalu *Laboratoria.net, udostępnianych zarówno w wersji "desktop", jak i "mobile", w tym także zbieranych w tzw. plikach cookies. Wyrażenie zgody jest dobrowolne i możesz ją w dowolnym momencie wycofać.
 
Więcej w naszej POLITYCE PRYWATNOŚCI
 

Newsletter

Zawsze aktualne informacje