Akceptuję
W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczone w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności

Zamknij X
Strona główna Felieton

Katynon i metylokatynon – mało znane narkotyki

W pewnych kręgach pewnie znane dobrze, ale dla mnie do niedawna w ogóle. Katynon i metylokatynon – jak działają, jak się je otrzymuje i z czym wiąże się ryzyko zażywania. Uprzedzając pytania – nie próbowałam, grzebałam tylko w książkach i internecie.

Obie substancje są stymulantami, tak jak m.in. amfetamina, kokaina i kofeina.


Katynon


Katynon to naturalna substancja występująca w czuwaliczce jadalnej (catha edulis) zwanej popularnie khat. Jest to krzew występujący głównie we wschodniej Afryce i na Półwyspie Arabskim. Jego pochodzenie nie jest do końca znane – według jednych źródeł jego ojczyzną jest Etiopia, skąd rozprzestrzenił się na całą wschodnią Afrykę i Półwysep Arabski, a według innych roślina pochodzi z Jemenu i stamtąd przeszła na teren Afryki. Wiadomo jednak, że zażywana jest na tych terenach od wielu wieków. Jej psychoaktywne właściwości poznali już starożytni Egipcjanie.

Żucie liści khatu (lub czasem picie herbat z jej liści) jest obecnie najbardziej popularne w Somalii oraz Jemenie. Dokładne dane są różne w zależności od źródła, ale wszystkie podają, że ponad połowa ludności tych krajów przynajmniej sporadycznie zażywa tą substancję. Według aztekium.pl w Somalii jest to nawet 100%, natomiast w Jemenie 60% mężczyzn i 35% kobiet zażywa khat codziennie lub przez długi czas. Popularność tej substancji można więc porównać na tych obszarach do popularności kawy w Europie. Jej zażywanie jest popularne również w Etiopii, Kenii, Sudanie i Ugandzie. W Europie i USA jest zażywana główne przez imigrantów.

W państwach, w których khat jest najbardziej popularny, zażywanie i uprawianie tej rośliny jest legalne. Jest też na tych obszarach głównym źródłem dochodu dla większości społeczeństwa. Roślina nie ma dużych wymagań, jest łatwa w uprawie a jej ceny nie ulegają dużym zmianiom, co zapewnia stały i bezpieczny dochód.

W Europie zarówno czysty katynon, jak i uprawa czuwaliczki są nielegalne. Wyjątkiem jest Wielka Brytania, gdzie roślina obecnie jest legalna, ale ma się to zmienić w lipcu 2014 r. Do niedawna była też legalna w Holandii.


Budowa katynonu


Katynon jest pochodną amfetaminy, jego inna nazwa to β-ketoamfetamina. Różni się od amfetaminy posiadaniem grupy ketonowej (CO) przy węglu β.


                         Amfetamina                                             Katynon

           


Działanie katynonu


Ze względu na swoje podobieństwo do amfetaminy, katynon zwany jest czasami „naturalną amfetaminą”. Prawdopodobnie ma również podobne działanie na mózg (wzrost stężenia noradrenaliny i dopaminy). Efekty po zażyciu katynonu są szybsze niż po amfetaminie, ale utrzymują się krócej i są o połowę słabsze. Na słabsze działanie ma wpływ również dawka. W ciągu 3 – 6 godz. przeżuwa się przeciętnie 100 – 300 g liści khatu. Zawartość katynonu wynosi 30 – 200 mg na 100 g świeżych liści, w wyniku przeżuwania wydobywa się do 90% katynonu, co odpowiada małej lub średniej dawce amfetaminy, ale pracochłonny i powolny proces trawienia ograniczają jeszcze poziom dawki.

Po zażyciu katynonu obserwuje się wzrost ciśnienia krwi, przyspieszenie akcji serca i rozszerzenie źrenic, a także przyspieszenie myślenia i szybsze kojarzenie. Niektórzy twierdzą, że działa po prostu jak silna kawa. Po ok. 1 – 1,5h zaczyna się stopniowe uspokojenie, które trwa zwykle do ok. 3 godzin, ale może trwać nawet do 24. Podczas tej fazy możliwy jest też niepokój, drażliwość i melancholia.

W organizmie katynon rozkłada się do katyny (norpseudoefedryny) oraz norefedryny. Są to bardzo podobne cząsteczki – są swoimi stereoizomerami, tzn. składają się z takich samych atomów, a jedynie inaczej ułożonych przestrzennie.


Rozkład katynonu do katyny i norefedryny następuje również w liściach khatu. Z tego powodu do żucia nadają się jedynie świeże liście. Po 48 – 72 h zawartość katynonu jest już bardzo niska. Katyna również jest substancją psychokatywną, ale ma znacznie słabsze działanie od katynonu.

Większe dawki katynonu wywołują bardzo silne pragnienie, gadatliwość, utratę apetytu i bezsenność. Mogą wystąpić też zachowania maniakalne, urojenia, paranoja, halucynacje, zaburzenia czynności układu nerwowego, oddechowego, sercowo-naczyniowego i pokarmowego oraz agresywne zachowania.

Skutki długotrwałego stosowania katynonu nie są jeszcze dokładnie poznane. Badania wskazują na możliwość wystąpienia stanu łagodnej depresji, problemów ze śluzówką, nadciśnienia, powikłań układu sercowo-naczyniowego, wrzodów dwunastnicy, uszkodzenia wątroby i dysfunkcji seksualnych. Zaobserwowano też niższą wagę noworodków matek żujących khat. Nie jest jednak potwierdzony związek przyczynowo-skutkowy tych problemów – czy rzeczywiście są wywołane przez żucie khatu, czy też jest to tylko korelacja.

Potencjał uzależniający katynonu jest niższy od wielu innych narkotyków, chociaż też do końca jeszcze niepoznany.


Metylokatynon


Metylokatynon (efedron), zwany wśród użytkowników metkat, jeff lub kot, jest substancją otrzymywaną sztucznie. Opis pierwszej syntezy znany jest z 1928 r. W latach 30. i 40. XX w. był stosowany w ZSRR jako lek przeciwdepresyjny. Jako narkotyk znany jest w USA od lat 90. XX w. a w Polsce dopiero od kilku lat.

Budowa metylokatynonu


Jak sama nazwa wskazuje, metylokatynon jest cząsteczką katynonu z dołączoną grupą metylową (CH3). Jest też podobny do metamfetaminy, tak samo jak katynon do amfetaminy.


              Katynon                               Metamfetamina                             Metylokatynon

                   


Otrzymywanie metylokatynonu


Metylokatynon zawdzięcza swoją popularność możliwości otrzymania w warunkach domowych, z ogólnodostępnych substancji. Otrzymuje się go z pseudoefedryny, będącej składnikiem dostępnych bez recepty leków na katar, którą utlenia się do metylokatynonu. W Polsce jako utleniacz stosuje się zwykle nadmanganiam potasu, dostępny m.in. w sklepach chemicznych. Podczas tej reakcji wytrąca się jednak również mangan, który w dużych stężeniach jest toksyczny dla tkanki nerwowej. Skutkiem zatrucia manganem może być m.in. parkinsonizm (objawy jak w chorobie Parkinsona). W Czechach i Słowacji podobno używa się jako utleniacza innej substancji, która nie powoduje takich skutków, ale nie udało mi się znaleźć informacji, co to za substancja.

Działanie metylokatynonu


Metylokatynon jest inhibitorem wychwytu zwrotnego noradrenaliny i dopaminy, dzięki czemu zwiększa ich stężenie w synapsach. Jego zażycie wywołuje podwyższenie nastroju, zwiększenie napędu psychoruchowego i motywacji do działania, wielomówność i chęć komunikowania się z innymi ludźmi, poprawę samooceny, a także zmniejszenie łaknienia i zapotrzebowania na sen. Może wystąpić też przyspieszony, płytki oddech, tachykardia, zwiększenie się ciśnienia tętniczego, rozszerzenie źrenic, suchość w jamie ustnej, wielomocz i czasowa impotencja.

Wśród użytkowników forum hyperreal 3/4 przyznaje, że odczuwa po pierwszej fazie pobudzenia, fazę „zejścia”. Jej objawami mogą być m.in. złe samopoczucie, zmęczenie, zamyślenie, stany depresyjne, nerwowość, poczucie winy.

Po podaniu doustnym działanie metylokatynonu zaczyna się po ok. 20 minutach i trwa 4–6 godzin. Po podaniu dożylnym jest silniejsze, rozpoczyna się szybciej i trwa krócej.

W organizmie metylokatynon ulega rozkładowi (reakcji redukcji) do pseudoefedryny, która ulega metabolizmowi tylko w niewielkim stopniu i jest wydalana z moczem w większości w niezmienionej formie.



Przedawkowanie metylokatynonu może wywołać rozpierający ból głowy, halucynacje oraz uczucie umierania.

Jest to narkotyk bardzo silnie uzależniający, tolerancja może wystąpić już po 3, 4 użyciu.


Źródła:


1. Bogdan Szukalski „Narkotyki – kompendium wiedzy o środkach uzależniających”, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa 2005, (s. 38-40)
2. Używanie khatu w Europie – konsekwencje dla polityki europejskiej (pdf na emcdda.europa.eu)
3. Baza roślin – Catha edulis
4. PubChem – cathinone
5. Kalix P. „Cathinone, a natural amphetamine”, Pharmacol Toxicol, 70(2), 1992
6. Wikipedia – khat
7. onet.pl – Przekleństwo Jemenu
8. Myślicka, Żuk, Dziurkowski „Uzależnienie od efedronu – opis przypadku”, Psychiatria Polska, 1/2011 (pdf na psychiatriapolska.pl)
9. Wikipedia – Methcathinone
10. Wikipedia – Metylokatynon
11. Forum hyperreal.info
12. Piękno neurobiologii – Z apteki na czarny rynek


Maja Kochanowska

Tagi: katynon, narkotyk, metylokatynon
Drukuj PDF
wstecz Podziel się ze znajomymi

Informacje dnia: Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo" Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo" Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo"

Partnerzy

GoldenLine Fundacja Kobiety Nauki Job24 Obywatele Nauki NeuroSkoki Portal MaterialyInzynierskie.pl Uni Gdansk MULTITRAIN I MULTITRAIN II Nauki przyrodnicze KOŁO INZYNIERÓW PB ICHF PAN FUNDACJA JWP NEURONAUKA Mlodym Okiem Polski Instytut Rozwoju Biznesu Analityka Nauka w Polsce CITTRU - Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu Akademia PAN Chemia i Biznes Farmacom Świat Chemii Forum Akademickie Biotechnologia     Bioszkolenia Geodezja Instytut Lotnictwa EuroLab

Szanowny Czytelniku!

 
25 maja 2018 roku zacznie obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.
 
Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze strony internetowej Laboratoria.net w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będziemy my: Portal Laboratoria.net z siedzibą w Krakowie (Grupa INTS ul. Czerwone Maki 55/25 30-392 Kraków).

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług w tym zapisywanych w plikach cookies.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy te dane w celach opisanych w polityce prywatności, między innymi aby:

Komu możemy przekazać dane?

Zgodnie z obowiązującym prawem Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie, np. agencjom marketingowym, podwykonawcom naszych usług oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa np. sądom lub organom ścigania – oczywiście tylko gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz między innymi prawo do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Możesz także wycofać zgodę na przetwarzanie danych osobowych, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Każde przetwarzanie Twoich danych musi być oparte na właściwej, zgodnej z obowiązującymi przepisami, podstawie prawnej. Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług, w tym dopasowywania ich do Twoich zainteresowań, analizowania ich i udoskonalania oraz zapewniania ich bezpieczeństwa jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy lub podobne dokumenty dostępne w usługach, z których korzystasz). Taką podstawą prawną dla pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych podmiotów trzecich będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.

Dlatego też proszę zaznacz przycisk "zgadzam się" jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych zbieranych w ramach korzystania przez ze mnie z portalu *Laboratoria.net, udostępnianych zarówno w wersji "desktop", jak i "mobile", w tym także zbieranych w tzw. plikach cookies. Wyrażenie zgody jest dobrowolne i możesz ją w dowolnym momencie wycofać.
 
Więcej w naszej POLITYCE PRYWATNOŚCI
 

Newsletter

Zawsze aktualne informacje