PODSUMOWANIE

Entomofagia niewątpliwie posiada wiele zalet. Przede wszystkim owady stanowią źródło pełnowartościowego białka o wysokiej strawności, wielu składników mineralnych i witamin oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych (RAMOS-ELORDUY I IN., 2012; RUMPOLD I SCHLÜTER, 2013; TZOMPA-SOSA I IN., 2014; ZIELIŃSKA I IN., 2015). Jednak poza wartością odżywczą, warty podkreślenia jest także aspekt ekologiczny ich hodowli. Poprzez niską emisję gazów cieplarnianych oraz małe zużycie wody pitnej i paszy w stosunku do zwierząt gospodarskich, hodowla owadów nosi miano przyjaznej dla środowiska (KRZYWIŃSKI I TOKARCZYK, 2011; OONINCX I IN., 2015).

Mimo różnych postaw Europejczyków, często nieprzychylnych entomofagii, liczne raporty ekspertów m.in. Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO, 2009; VAN HUIS I IN., 2013) łączą przyszłość przemysłu spożywczego z wykorzystaniem owadów jadalnych.Zmieniające się prawo obowiązujące w Unii Europejskiej pozwoli natomiast by prognozy te mogły stać się realne.

Entomofagianie musi być jednoznaczna ze spożywaniem owadów w całości, a dodatek insektów do tradycyjnie spożywanych produktów nie idzie w parze ze zmianą ich smaku i zapachu na obcy czy nietypowy. Metod przetwarzania i wykorzystania owadów jest wiele, a naukowcy wciąż pracują nad nowymi rozwiązaniami (VAN HUIS I IN., 2013). Innowacyjne technologie produkcji białka oraz wzbogacania żywności pozwolą na poprawę jego jakości przy zachowaniu cech organoleptycznych pożądanych przez konsumentów.Poprzez przełamywanie stereotypów, przekazywanie rzetelnych informacji oraz uświadamianie konsumentów o konieczności wprowadzenia zmian w ich przyzwyczajeniach żywieniowych możliwe będzie właściwe zareagowanie i rozwiązanie problemu braku białka na świecie.

Literatura

ANANKWARE, P. J., FENING, K. O., OSEKRE, E., & OBENG-OFORI, D. 2015. Insects as food and feed: a review. International Journal of Agricultural Research. 3(1), 143-151.

BRINCHMANN B. C., BAYAT M., BRØGGER T., MUTTUVELU D. V., TJØNNELAND A., SIGSGAARD T. 2011. A possible role of chitin in the pathogenesis of asthma and allergy. Annals of Agricultural and Environmental Medicine. 18, 7–12.

FAO, 2009. Food and Agriculture Organization of the United Nations, How to feed the World in 2050, http://www.fao.org/fileadmin/templates/wsfs/docs/expert_paper/How_to_Feed_the_World_in_2050.pdf.

FASFC rozporządzenie „Placing on the market of insects and insect-based foods intended for human consumption”. 2011. http://www.favv-afsca.be/foodstuffs/insects/ (dostęp czerwiec 2016)

FINKE M. D. 2007. Estimate of chitin in raw whole insects. Zoo Biology. 26, 105–115.

JONGEMA, Y. 2012. List of edible insects of the world.Wageningen University, Wageningen, the Netherlands, http://www.wageningenur.nl (dostęp czerwiec 2016)

KENIS M., HIEN K. 2014. Prospects and constraints for the use of insects as human food and animal feed in West Africa. Book of Abstracts of Conference on Insects to Feed The World. The Netherlands. 14-17 May 2014.

KRZYWIŃSKI T., TOKARCZYK G. 2011. Owady - źródło ekologicznego białka. Przemysł Spożywczy. 65, 34-38.

MUZZARELLI R. A. A. 2010. Chitins and chitosans as immunoadjuvants and non-allergenic drug carriers. Marine Drugs. 8(2), 292–312.

OMOTOSO O. T. 2006. Nutritional quality, functional properties and anti-nutrient compositions of the larva of Cirinaforda (Westwood) (Lepidoptera: Saturniidae). Journal of Zhejiang University Science B. 7(1), 51-55.

OONINCX D. G., DE BOERI. J. 2012. Environmental impact of the production of mealworms as a protein source for humans–a life cycle assessment. PloS one. 7(12), e51145.

OONINCX D. G., VAN BROEKHOVEN S., VAN HUIS A.,  VAN LOON J. J. 2015. Feed conversion, survival and development, and composition of four insect species on diets composed of food by-products. PloS one. 10(12), e0144601.

RAMOS-ELORDUY J., MORENO J. M. P., PRADO E. E., PEREZ M. A., OTERO J. L., DE GUEVARA O. L. 1997. Nutritional value of edible insects from the state of Oaxaca, Mexico. Journal of Food Composition and Analysis. 10(2), 142-157.

RAMOS-ELORDUY J. 2008. Energy supplied by edible insects from Mexico and their nutritional and ecological importance. Ecology of Food and Nutrition. 47, 280–297.

RAMOS-ELORDUY J., MORENO J. M. P., CAMACHO V. H. M. 2012. Could grasshoppers be a nutritive meal. Food and Nutrition Sciences. 3, 164–175.

RESEARCH AND INNOWATION PROGRAMME FP7 https://ec.europa.eu/research/fp7/ (dostępczerwiec 2016).

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2015/2283 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie nowej żywności, zmieniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 258/97 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz rozporządzenie Komisji (WE) nr 1852/2001.

RUMPOLD B. A., SCHLÜTER O. K. 2013. Potential and challenges of insects as an innovative source for food and feed production. Innovative Food Science & Emerging Technologies. 17, 1-11.

SIMOPOULOS A. P. 2008. The importance of the omega-6/omega-3 fatty acid ratio in cardiovascular disease and other chronic diseases. Experimental Biology and Medicine. 233(6), 674–688.

TZOMPA-SOSA D. A., YI L., VAN VALENBERG H. J., VAN BOEKEL M. A.,  LAKEMOND, C. M. 2014. Insect lipid profile: aqueous versus organic solvent-based extraction methods. Food Research International. 62, 1087-1094.

VAN HUIS A., VAN ITTERBEECK J., KLUNDER H., MERTENS E., HALLORAN A., MUIR G., & VANTOMME P. 2013. Edible insects: future prospects for food and feed security. FAO Forestry Paper. Rome.

XIA Z., CHEN J., WU S. 2013. Hypolipidemic activity of the chitooligosaccharides from Clanisbilineata (Lepidoptera), an edible insect. International Journal of Biological Macromolecules. 59, 96-98.

YANG L. F., SIRIAMORNPUN S., LI D. 2006. Polyunsaturated fatty acid content of edible insects in Thailand. Journal of Food Lipids. 13(3), 277-285.

ZIELIŃSKA E., BARANIAK B., KARAŚ M., RYBCZYŃSKA K., JAKUBCZYK A. 2015. Selected species of edible insects as a source of nutrient composition. Food Research International. 77, 460-466.