Akceptuję
W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczone w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności

Zamknij X
Strona główna Artykuły

Rośliny jako źródło leków przeciwnowtorowych


Metabolity wtórne zwierające azot

 

Do roślinnych metabolitów wtórnych, zawierających w cząsteczce atom azotu zaliczamy alkaloidy, betalainy, glikozydy cyjanogenne i glukozynolany (Śmiechowska i współaut., 2008), nazywane także glukozynolatami (Balcerek, 2007; Kopcewicz i Lewak, 2002). Alkaloidy obejmują dużą grupę związków, zbudowanych z heterocyklicznych pierścieni, które są syntetyzowane z ornityny (alkaloidy pirolidynowe, tropanowe i pirolizydynowe), lizyny (alkaloidy piperydynowe i chinolizydynowe), tyrozyny (alkaloidy izochinolinowe), tryptofanu (alkaloidy indolowe i chinolinowe), a także ze związku purynowego – ksantyny (alkaloidy purynowe; Kopcewicz i Lewak, 2002).

 

Jednym z celów terapii przeciwnowotworowej jest zahamowanie proliferacji komórek nowotworowych. Można to osiągnąć także poprzez destabilizację mikrotubul, która polega na depolimeryzacji α- i β-tubulin wrzeciona podziałowego. Alkaloidy, takie jak winblastyna i winkrystyna, które są pozyskiwane między innymi z takich roślin, jak barwinek (Catharanthus roseus) wykazują właściwości wykorzystywane w terapii przeciwnowotworowej. Zasadnicze działanie tych związków polega na demontażu mikrotubul tworzących wrzeciono kariokinetyczne podczas mitozy, tym samym, winblastyna i winkrystyna powodują zatrzymanie podziału komórek w metafazie. Ponadto, alkaloidy wpływają na mikrotubule zaangażowane w chemotaksję i migrację organelli i pęcherzyków sekrecyjnych na terenie komórek (w szczególności neuronów), a także poza nie. Wpływają także na strukturalną integralność niektórych komórek (Teicher, 2008). Dlatego też, winblastyna i winkrystyna są stosowane w leczeniu białaczki, chłoniaków, nowotworu piersi, jąder, płuc oraz mięsaka Kaposi’ego (Shoeb, 2006).

 

Wśród niewielkiej grupy betalain, związków zawierających w swojej budowie azot oraz cukier, na uwagę zasługują betacyjanidyny, betaksantyny i betanina, które są izolowane z owoców Rivina humilis. Mechanizm działania tych betalain polega na hamowaniu rozwoju i proliferacji komórek, między innymi komórek nowotworowych czerniaka (B16-F10) oraz komórek białaczki (K562). Indukują one proces apoptozy, której głównymi przejawami  w tym przypadku jest uwalnianie cytochromu c z mitochondriów oraz aktywacja PARP, ograniczenie aktywności białek Bcl-2 oraz zmniejszenie potencjału błon komórkowych (Khan i współaut., 2012).

 

Kolejna grupa azotowych roślinnych metabolitów wtórnych to glikozydy cyjanogenne. Podobnie jak w przypadku alkaloidów, indukcja syntezy glikozydów cyjanogennych jest formą ochrony roślin przed roślinożercami. Ponadto, wiele związków, takich jak amygdalina, prunazyna czy linamaryna, wykazuje działanie przeciwnowotworowe (Siegień, 2007). Prowadzone są od lat badania właściwości przeciwnowotworowych amygdaliny (lek pod nazwą „laetrile” lub witamina B17), która występuje między innymi w pestkach brzoskwiń, moreli, a także migdałów. Pomimo dowiedzionego działania proapoptotycznego amygdaliny w komórkach prostaty linii DU145 i LNCaP (Chang i współaut., 2006), badania przeprowadzone na szeroką skalę nie potwierdzają dużej skuteczności działania tych związków, które jednak nadal są stosowane głównie jako alternatywna/wspomagająca terapia przeciwnowotworowa. Ponadto, metabolizm glikozydów cyjanogennych przebiega z wytworzeniem trującego cyjanku (HCN), którego akumulacja w organizmie może prowadzić do silnych zatruć, dlatego też dawki tych związków ustalane są indywidualnie dla każdego pacjenta (Milazzo i współaut., 2007; Siegień, 2007).

 

Kolejną grupę glikozydów stanowią glukozynolany, które występują w roślinach należących do rodziny krzyżowych (kapustowate; Brassicaceae Burnett., Cruciferae Juss.), takich jak kapusta, brokuły i kalafior. Wśród glukozynolanów występujących w roślinach krzyżowych są: synigryna, glukonapina, glukoiberyna czy glukorafinina (Szwejda-Grzybowska, 2011). Cząsteczka glukozynolanu składa się z trzech części: glukozy w formie grupy β-D-tioglukozowej, siarkowego ugrupowania oksymowego oraz łańcucha bocznego zbudowanego z reszty aminokwasowej (Śmiechowska i współaut., 2008; Szwejda-Grzybowska, 2011). Zarówno same glukozynolany, jak i produkty ich metabolizmu, izotiocyjaniany (np. sulforafan) i indole (np. indolo-3-karbinol; Zalega i Szostak-Węgierek, 2013), wykazują głównie właściwości chemoprewencyjne (Śmiechowska i współaut., 2008). Działanie glukozynolanów w terapii przeciwnowotworowej polega na aktywacji enzymów detoksykacji ksenobiotyków, które mogą być potencjalnymi czynnikami rakotwórczymi (Śmiechowska i współaut., 2008). Aktywują one między innymi transferazę glutationową (Kusznierewicz i współaut., 2007, Traka i Mithen, 2009), co zaobserwowano w komórkach raka okrężnicy (HT-29) oraz raka wątroby (HepG2; Szwejda-Grzybowska, 2011). Poprzez obniżenie aktywności białek cyklu komórkowego, takich jak cyklina B1 czy kinaz Cdc25C, prowadzą do zatrzymania cyklu komórkowego w fazie G2/M (Hayes i współaut., 2008). Ponadto, glukozynolany i izotiocyjaniany aktywują apoptozę w szlaku wewnętrznym (mitochondrialnym; Fig. 1), który jest związany z uwalnianiem cytochromu c z przestrzeni międzybłonowej mitochondriów, regulacją aktywności białek Bcl-2, szlaku kinaz MAPK oraz aktywacją kaspazy 3. W przypadku komórek nowotworowych okrężnicy (HT-29) apoptoza przebiega z udziałem trzech kinaz: JNK, ERK i p38 (Traka
i Mithen, 2009).

 



Drukuj PDF
wstecz Podziel się ze znajomymi

Recenzje



Informacje dnia: Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo" Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo" Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo"

Partnerzy

GoldenLine Fundacja Kobiety Nauki Job24 Obywatele Nauki NeuroSkoki Portal MaterialyInzynierskie.pl Uni Gdansk MULTITRAIN I MULTITRAIN II Nauki przyrodnicze KOŁO INZYNIERÓW PB ICHF PAN FUNDACJA JWP NEURONAUKA Mlodym Okiem Polski Instytut Rozwoju Biznesu Analityka Nauka w Polsce CITTRU - Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu Akademia PAN Chemia i Biznes Farmacom Świat Chemii Forum Akademickie Biotechnologia     Bioszkolenia Geodezja Instytut Lotnictwa EuroLab

Szanowny Czytelniku!

 
25 maja 2018 roku zacznie obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.
 
Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze strony internetowej Laboratoria.net w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będziemy my: Portal Laboratoria.net z siedzibą w Krakowie (Grupa INTS ul. Czerwone Maki 55/25 30-392 Kraków).

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług w tym zapisywanych w plikach cookies.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy te dane w celach opisanych w polityce prywatności, między innymi aby:

Komu możemy przekazać dane?

Zgodnie z obowiązującym prawem Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie, np. agencjom marketingowym, podwykonawcom naszych usług oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa np. sądom lub organom ścigania – oczywiście tylko gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz między innymi prawo do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Możesz także wycofać zgodę na przetwarzanie danych osobowych, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Każde przetwarzanie Twoich danych musi być oparte na właściwej, zgodnej z obowiązującymi przepisami, podstawie prawnej. Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług, w tym dopasowywania ich do Twoich zainteresowań, analizowania ich i udoskonalania oraz zapewniania ich bezpieczeństwa jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy lub podobne dokumenty dostępne w usługach, z których korzystasz). Taką podstawą prawną dla pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych podmiotów trzecich będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.

Dlatego też proszę zaznacz przycisk "zgadzam się" jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych zbieranych w ramach korzystania przez ze mnie z portalu *Laboratoria.net, udostępnianych zarówno w wersji "desktop", jak i "mobile", w tym także zbieranych w tzw. plikach cookies. Wyrażenie zgody jest dobrowolne i możesz ją w dowolnym momencie wycofać.
 
Więcej w naszej POLITYCE PRYWATNOŚCI
 

Newsletter

Zawsze aktualne informacje