- Biochemia
- Biofizyka
- Biologia
- Biologia molekularna
- Biotechnologia
- Chemia
- Chemia analityczna
- Chemia nieorganiczna
- Chemia fizyczna
- Chemia organiczna
- Diagnostyka medyczna
- Ekologia
- Farmakologia
- Fizyka
- Inżynieria środowiskowa
- Medycyna
- Mikrobiologia
- Technologia chemiczna
- Zarządzanie projektami
- Badania kliniczne i przedkliniczne
Trucizny w naszym jedzeniu - dioksyny
Obecnie w żywności znajduje się wiele zanieczyszczeń chemicznych, których nie można wyeliminować ze względu na ich powszechne występowanie oraz trwałość. Mimo iż znajdują się w naszym jedzeniu w śladowych ilościach to spożywane codziennie kumulują się w tkankach przez całe życie. Przykładem takich związków chemicznych są dioksyny i związki o zbliżonej do nich budowie chemicznej.
Ochrona zdrowia przed szkodliwym wpływem dioksyn jest jednym z priorytetowych celów prac naukowych prowadzonych na świecie. Dioksyny to grupa strukturalnie i chemicznie zbliżonych chlorowanych węglowodorów aromatycznych. Ich cząsteczki mają po dwa pierścienie benzenu, połączone jednym lub dwoma atomami tlenu. Te z dwoma atomami tlenu nazywamy dibenzodioksynami (PCDD), a z jednym- dibenzofuranami (PCDF). Struktura i właściwości toksyczne różnią się w zależności od liczby i lokalizacji atomów chloru w cząsteczce. DD i DF przyłączają do ośmiu atomów chloru. Istnieje 75 różnych możliwości przyłączenia tych ośmiu atomów chloru do cząsteczki dibenzodioksyny w różnej ich liczbie i konfiguracji, oraz 135 możliwości dla dibenzofuranów. Zatem w grupie DD może być 75 różnych związków, a w grupie DF- 135. Mechanizm działania komórkowego dioksyn jest wspólny. Odbywa się za pośrednictwem wewnątrzkomórkowego receptora Ah.
Budowa chemiczna dioksyn PCDD, PCDF i PCB, https://www.researchgate.net/figure/280262362_fig1_Fig-1-Structure-of-dioxins-PCDDs-and-PCDFs-and-PCBs-Relevant-PCDDFs-are-substituted
Wśród 75 dibenzodioksyn siedem jest trujących, a wśród 135 dibenzofuranów właściwości trujące ma dziesięć z nich. Toksyczne dla ludzi są formy z atomami chloru przyłączonymi w pozycji lateralnej, tzn. 2, 3, 7 i 8. Najbardziej biologicznie czynnymi, toksycznymi, modelowymi przedstawicielami tej grupy są 2,3,7,8 tetrachlododibenzo-p-dioksyna (TCDD) oraz 2,3,7,8 tetradibenzefuran (TCDF). Kolejne z najbardziej trujących to 1,2,3,7,8-PCDD i 2,3,4,7,8-PCDF (dwukrotnie mniej toksyczne niż TCDD). Z całkowitej liczby 210 cząsteczek dioksyn 17 jest trujących, reszta jest stosunkowo nieszkodliwa. Całkowitą toksyczność próbki określa się sumując wszystkie jej toksyczne składniki, z uwzględnieniem ich zawartości w próbce oraz toksyczność. TCDD i TCDF mają wartość 1, inne 0,5; 0,01, a nawet 0,001. Suma daje tzw. równoważnik toksyczny (TEQ). Przyjmuje się, że niemal każda trucizna ma swoja wartość progową. Oznacza to, że w odpowiednio niskiej dawce jest tolerowana przez organizm i nie wywołuje zatrucia. Normy dla dioksyn są bardzo różne- od 0,006 pg/kg masy ciała do aż 20-80 pg/kg. Światowa Organizacja Zdrowia jako dopuszczalną do spożycia dawkę przyjmuje 10 pg/kg na dzień.
Recenzje