Kierownikiem badania był prof. Krzysztof Selmaj. Wraz z zespołem przeprowadził eksperyment z udziałem trzydziestu pacjentów chorujących na postać rzutowo-remisyjną stwardnienia rozsianego. W trakcie badania chorzy byli leczeni za pomocą nalepianych na skórę plastrów zawierających mieszaninę trzech peptydów mielinowych. Naukowcy wykorzystali główną cechę choroby czyli fakt, iż układ odpornościowy organizmu atakuje własną mielinę (autoagresja). Poddawanie organizmu ciągłemu kontaktowi z peptydem wobec którego wykazuje agresję sprawia, że stopniowo uczy się on go "tolerować", reakcja autoagresji słabną, a z czasem wygasają. Zastosowanie plastrów pozwala pacjentowi na unikniecie przyjmowania tabletek czy zastrzyków (co również było przedmiotem badań naukowców z całego świata). Poza tym nie wymaga angażowania układu odpornościowego w inne reakcje, a tylko te wymierzone w mielinę i tylko te ulegają zmianie. Dzięki temu reakcje obronne organizmu nie słabną co nie naraża pacjenta na dodatkowe powikłania związane z infekcjami.

Fot.3 Badanie obrazowe mózgu chorego na stwardnienie rozsiane.

Znaczenie witamin w rozwoju choroby

Nie tylko leczenie, a również zapobieganie chorobie jest niezwykle ważne. Jednym z odkryć na tym polu jest poznanie roli witaminy D w rozwoju nienarodzonego dziecka. Witamina ta działa silnie na układ odpornościowy, jej niedobór ma wpływ na wystąpienie chorób autoimmunologicznych ( w tym SM) i wielu innych problemów zdrowotnych. Najlepszym źródłem witaminy D jest wystawienie skóry na działanie promieni słonecznych, które wyzwalają w skórze procesy, których efektem jest własnie powstanie tej witaminy. Ze względu na zmianę stylu życia teraźniejszej społeczności wielu ludzi cierpi na jej niedobory. Główną przyczyną są długotrwałe przebywanie w pomieszczeniach, filtry przeciwsłoneczne czy zanieczyszczenie powietrza. Badania wykazały, że wśród populacji mieszkającej w obszarach gdzie w ciągu roku występuje więcej dni słonecznych liczba chorych na SM niż w na obszarach gdzie ekspozycja na słońce jest mniejsza. W miejscach tych zaleca się więc suplementację tej witaminy.

Początkiem 2016 roku w czasopiśmie JAMA Neurology ukazały się wyniki analizy porównania poziomu 25–hydroksywitaminy D – 25(OH)D w surowicy krwi 176 matek dzieci chorych na SM, które porównano z 326 matkami dzieci zdrowych- jako grupa kontrolna. Analiza wykazała, że średni poziom witaminy D we krwi matek z grupy kontrolnej był wyższy (wynosił 15.02 ± 6.41 ng/mL) niż w grupie kobiet, których dzieci zachorowały na SM (13.86 ± 5.49 ng/mL). Zbyt niski poziom 25(OH)D poniżej 12.02 ng/mL zwiększał ryzyko zachorowania na SM u potomstwa dwukrotnie. Obecnie uważa się, że optymalne stężenie 25-hydroksywitaminy D we krwi powinien wynosić 30-50 ng/ml (75–125 nmol/l).  W badaniu nie brano pod uwagę innych czynników sprzyjających zachorowaniu jednak nawet   w takim przypadku da się zauważyć, że witamina D nie jest obojętna dla rozwoju choroby i warto pamiętać o jej suplementacji.

Inną witaminą, w której nadziei dla chorych na SM szukają naukowcy jest witamina B7 czyli biotyna.  Jej niedobór wywołuje objawy podobne do tych występujących przy SM. Ponadto jest ona niezbędna do tworzenia osłonek mielinowych. Eksperyment firmy Med Day Pharmaceuticals pod kierownictwem dr Tourbah przeprowadzono na 154 pacjentach, którym podawano preparat MD1003 czyli wysoko skoncentrowaną biotynę. Dawkę 300mg podawano codziennie przez okres od 9 do 36 miesięcy. Wyniki wykazały znaczącą poprawę stopnia niepełnosprawności w skali EDSS (rozszerzona skala niewydolności ruchowej Kurtzkiego).

Genetyka i szczepionka drogą do wyleczenia?

Zapobieganie chorobie będzie możliwe gdy pozna się jej przyczynę. Naukowcy od dawna sprawdzają czy podłoże choroby może być genetyczne. Uczeni z Uniwersytetu Kolumbii Brytyjskiej odkryli gen odpowiedzialny za najtrudniejsza do leczenia i najszybciej postępującą postać SM. Na podstawie analizy danych rodzin, w których wystąpiło wiele przypadków zachorowania na SM odkryli, że występowała wśród nich mutacja genu NR1H3. Odkrycie tego genu jest pierwszym krokiem do kolejnych badań.

Kolejnym odkryciem na drodze do znalezienia metody zapobiegania jest wykorzystanie szczepionki przeciwko gruźlicy. Jest to kontrowersyjne ponieważ chorzy powinni unikać wszelkich infekcji, zaś szczepionka to nic innego jak podanie do organizmu osłabionych lub martwych patogenów. Naukowcy z Uniwersytetu Rzymskiego pod kierownictwem dr. Giovanniego Ristoriego poddali takiemu eksperymentowi grupę 73 pacjentów, a wyniki ogłosili w magazynie "Neurology".