Akceptuję
W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczone w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności

Zamknij X
Strona główna Artykuły

Cytochrom c – Fizjologia życia i śmierci komórki


Kontrastowe działanie do przedstawionych czynników aktywujących apoptozę, posiada grupa białek IAP (ang. inhibitor of apoptosis protein) wiążące nieaktywną prokaspazę 9, nie pozwalając na jej związanie się z cyt c i tym samym blokując proces prowadzący do jej aktywacji. Tak więc białka IAP hamują proces, który został zainicjowany działaniem kompleksu aktywującego kaspazę 9. Białka te mogą wiązać także zaktywowaną kaspazę 9, przez co hamuje apoptozę na etapie uruchomienia kaskady kaspaz wykonawczych (DU I IN., 2000). Zahamowanie apoptozy może nastąpić także w wyniku mutacji polegającej na potrójnej metylacji Lys72 w cząsteczce cyt c, przy jednoczesnym zachowaniu jej aktywności w łańcuchu oddechowym (OW I IN., 2008). Stwierdzono również, że komórki ze zmniejszoną ilością cyt c stają się odporne na czynniki aktywujące apoptozę (OW I IN., 2008).

CYTOCHROM C W ZEWNĘTRZNYM SZLAKU APOPTYCZNYM

Drugim ze wspomnianych wcześniej szlaków apoptozy jest szlak zewnętrzny, w którym, przeciwnie do szlaku wewnętrznego, uwolnienie i działanie cyt c nie ma znaczącego udziału w pierwszej fazie tego szlaku, do momentu odebrania sygnału śmierci na poziomie mitochondrium. Dlatego nie wymaga on, w początkowych etapach transdukcji sygnałów, udziału mitochondriów do aktywacji kaspaz (LUDOVICO I IN., 2002). Szlak ten wywołany jest m.in. cytokinami (a w tym czynnikami Fas i TNF) pobudzającymi odpowiednie neutrofinowe receptory śmierci z rodziny TNF. Efektem pobudzenia receptora jest aktywacja kaspazy 8 (CZARNECKA I IN., 2006).

Pomimo braku bezpośredniego połączenia szlaku mitochondrialnego i receptorowego
w śmierci komórkowej, znane są zdarzenia prowadzące do połączenia tych dwóch procesów. Związkiem łączącym dwa szlaki apoptozy jest białko Bid, z udziałem którego dochodzi do wzmocnienia sygnału w momencie, gdy ten indukowany poprzez aktywację receptorów jest zbyt słaby aby zaindukować kaskadę kaspaz. W tym przypadku, wcześniej aktywowana przez niezależny od wymienionych szlaków kompleks DISC (ang. death-inducing signaling complex), kaspaza 8 rozcina białko Bid do postaci tBid. tBid wiąże się następnie z białkiem Bax i powoduje zmiany przestrzenne w jego cząsteczce. Tak zmienione białko Bax nabiera zdolności do oddziaływania na błonę mitochondrialną, a w konsekwencji dochodzi do zwiększenia jej przepuszczalności, w tym dla cyt c (ŁABĘDZKA I IN., 2006).

UDZIAŁ CYTOCHROMU C W ŚMIERCI KOMÓREK ROŚLINNYCH

Rola cyt c w śmierci komórkowej u roślin nie została dotychczas jednoznacznie określona. Jak już wspomniano podstawą udziału cyt c w apoptozie jest jego uwolnienie z mitochondriów, uczestniczenie w formowaniu się struktury apoptosomu i aktywacja kaspaz. U roślin potwierdzono obecność enzymów kaspazo-podobnych, jednak działanie cyt c nie wiąże się bezpośrednio z aktywacją tych proteaz (REAPE I MCCABE, 2008, 2010). Niemniej jednak, liczne badania przeprowadzone z wykorzystaniem komponentów komórkowych potwierdziły, ponad wszelką wątpliwość, udział cyt c także w procesie śmierci komórkowej u roślin. Jest to możliwe poprzez wykorzystanie cyt c pochodzenia zwierzęcego w aktywacji roślinnych białek analogicznych do ssaczych kaspaz, takich jak wakuolarne enzymy przetwarzające (VPE; ang. vacuolar processing enzymes), saspazy, fitaspazy i metakspazy (SICZEK I MOSTOWSKA, 2012). Aktywowane kaspazo-podobne białka zdolne były następnie do wywołania apoptozy szczurzych komórek (BALK I IN., 1999). Udział mitochondriów i cyt c w procesach śmierci komórkowej w komórkach zwierzęcych, w tym ssaczych oraz roślinnych nie jest jednak taki sam (BALK I IN., 1999). Uwolnienie z mitochondriów cyt c u roślin w wyniku działania RFT lub jonów wapnia prowadzi do zaburzenia funkcjonowania szlaku transportu elektronów co może wywoływać stres oksydacyjny, który w finale prowadzi do śmierci komórek.

Wiele badań potwierdziło udział cyt c w przebiegu PCD u roślin. Stwierdzono, że podczas PCD komórek tapetum w kwiatach słonecznika (Hellianthus annum) cyt c jest uwalniany
z mitochondriów do cytoplazmy. Podobne zjawisko obserwuje się podczas śmierci łagiewki gametofitu męskiego, będącej efektem procesu samoniezgodności pyłkowej, np. u maku (Papaver somniferum) oraz w zawiesinowych hodowlach komórkowych, co zaobserwowano po dodaniu do nich czynników indukujących śmierć, takich jak białka szoku cieplnego (HSP; ang. heat shock protein), D-mannozy, menadionu, białek typu harpin lub ceramidów (KACPRZYK I IN., 2011).

Wśród innych przykładów udziału cyt c w PCD u roślin znajdują się także procesy zachodzące podczas różnicowania się elementów trachealnych u cynii (Zinnia sp.) oraz w czasie aktywacji reakcji nadwrażliwości (HR; ang. hypersensitive response) (REAPE I MCCABE, 2010; KACPRZYK I IN., 2011).


Tagi: cytochrom c, oddychanie wewnątrzkomórkowe, łańcuch transportu elektronów, apoptosom, programowane śmierć komórki
Drukuj PDF
wstecz Podziel się ze znajomymi

Recenzje



Informacje dnia: Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo" Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo" Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo"

Partnerzy

GoldenLine Fundacja Kobiety Nauki Job24 Obywatele Nauki NeuroSkoki Portal MaterialyInzynierskie.pl Uni Gdansk MULTITRAIN I MULTITRAIN II Nauki przyrodnicze KOŁO INZYNIERÓW PB ICHF PAN FUNDACJA JWP NEURONAUKA Mlodym Okiem Polski Instytut Rozwoju Biznesu Analityka Nauka w Polsce CITTRU - Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu Akademia PAN Chemia i Biznes Farmacom Świat Chemii Forum Akademickie Biotechnologia     Bioszkolenia Geodezja Instytut Lotnictwa EuroLab

Szanowny Czytelniku!

 
25 maja 2018 roku zacznie obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.
 
Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze strony internetowej Laboratoria.net w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będziemy my: Portal Laboratoria.net z siedzibą w Krakowie (Grupa INTS ul. Czerwone Maki 55/25 30-392 Kraków).

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług w tym zapisywanych w plikach cookies.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy te dane w celach opisanych w polityce prywatności, między innymi aby:

Komu możemy przekazać dane?

Zgodnie z obowiązującym prawem Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie, np. agencjom marketingowym, podwykonawcom naszych usług oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa np. sądom lub organom ścigania – oczywiście tylko gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz między innymi prawo do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Możesz także wycofać zgodę na przetwarzanie danych osobowych, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Każde przetwarzanie Twoich danych musi być oparte na właściwej, zgodnej z obowiązującymi przepisami, podstawie prawnej. Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług, w tym dopasowywania ich do Twoich zainteresowań, analizowania ich i udoskonalania oraz zapewniania ich bezpieczeństwa jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy lub podobne dokumenty dostępne w usługach, z których korzystasz). Taką podstawą prawną dla pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych podmiotów trzecich będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.

Dlatego też proszę zaznacz przycisk "zgadzam się" jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych zbieranych w ramach korzystania przez ze mnie z portalu *Laboratoria.net, udostępnianych zarówno w wersji "desktop", jak i "mobile", w tym także zbieranych w tzw. plikach cookies. Wyrażenie zgody jest dobrowolne i możesz ją w dowolnym momencie wycofać.
 
Więcej w naszej POLITYCE PRYWATNOŚCI
 

Newsletter

Zawsze aktualne informacje