- Biochemia
- Biofizyka
- Biologia
- Biologia molekularna
- Biotechnologia
- Chemia
- Chemia analityczna
- Chemia nieorganiczna
- Chemia fizyczna
- Chemia organiczna
- Diagnostyka medyczna
- Ekologia
- Farmakologia
- Fizyka
- Inżynieria środowiskowa
- Medycyna
- Mikrobiologia
- Technologia chemiczna
- Zarządzanie projektami
- Badania kliniczne i przedkliniczne
Udział programowanej śmierci komórkowej w rozwoju organizmów
Apoptoza może być realizowana w oparciu o pięć szlaków sygnalizacyjnych. Pierwszy z nich to szlak zewnętrzny (receptorowy), drugi wewnętrzny (związany z mitochondriami), a kolejne to szlak pseudoreceptorowy (angażujący perforyny oraz granzym B), szlak sfingomielinowo-ceramidowy (obejmujący składniki błony komórkowej, w tym ceramidy
i fosfocholinę) oraz szlak indukowany stresem (z udziałem ER i kaspazy 12; Rys. 1)( Elmore, 2007; Stępień i współaut., 2007).
Typowym obrazem morfologicznym przebiegu apoptozy jest charakterystyczna dla tego procesu degradacja DNA w jądrze komórkowym do fragmentów internukleosomowych (Nagata, 2005). Jednak w organizmach zwierzęcych istnieją komórki, które pomimo degradacji jądra komórkowego nadal funkcjonują prawidłowo. Jest to przykład śmierci komórkowej biorącej udział w specyficznym procesie terminalnego różnicowania się komórek. Takimi komórkami są ssacze erytrocyty oraz włókna soczewki oka, w których jądra komórkowe zanikają. Dla takiego typu komórek wyodrębniono osobny, tak zwany typ apoptozy jądrowej (Yin i współaut., 2009). Jednak wydaje się, że w tym ostatnim przypadku nie tyle mamy do czynienia z procesem apoptozy, tylko ze specyficznym rodzajem autofagii tj. nukleofagii, która jednocześnie jest końcowym etapem śmierci komórkowej głównie apoptozy (Nagata, 2005; Stępień i współaut., 2007). U roślin komórkami, które funkcjonują bez jądra komórkowego są komórki łyka, inaczej floemu, biorące udział w dalekodystansowym transporcie metabolitów w roślinie.
Rys. 1. Możliwe szlaki apoptozy: A – zewnętrzny, B – wewnętrzny, C – psuedoreceptorowy, D – sfingomielinowo-ceramidowy, E – wywołany stresem (na podstawie Stępień i współaut., 2007).
Tagi: programowana śmierć komórkowa, apoptoza, nekroza-nekroptoza, autofagia, śmierć apoptozo-podobna, reakcja nadwrażliwości, katastrofa mitotyczna
wstecz Podziel się ze znajomymi
Recenzje