Akceptuję
W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczone w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności

Zamknij X
Strona główna Artykuły

Udział programowanej śmierci komórkowej w rozwoju organizmów

Autofagia


Autofagia-Autolityczny typ śmierci-Wakuolarny typ śmierci (organizmy zwierzęce i roślinne, drożdże). W niektórych publikacjach pojęcie autofagii mieści się w zakresie autolitycznej (van Doorn, 2011) lub wakuolarnej śmierci komórkowej (van Doorn i współaut., 2011). Pomimo, że autorzy wskazują, że pojęcia te nie są tożsame, to jednak przejawy śmierci opisywane dla każdego z tych typów są do siebie podobne lub też
w zasadniczej części nakładają się. Ten ewolucyjnie konserwatywny typ śmierci komórkowej, nazywany często samostrawieniem, został po raz pierwszy zaobserwowany w komórkach drożdży, Drosophila melanogaster oraz C. elegans. Autofagia jest rozpatrywana jako proces mający na celu przetrwanie komórki, ze względu na fakt, że bierze udział w usuwaniu tylko uszkodzonych cząsteczek, głównie nieprawidłowo sformowanych białek i/lub organelli, równocześnie zapobiegając ich nagromadzeniu się w komórkach (Yin i współaut., 2009; Rudnicka i współaut., 2011). Autofagia jest procesem powolnym, w wyniku którego komórka może przeżyć lub umrzeć gdy utraci podstawowe organella komórkowe, takie jak mitochondria. Jest również możliwe, że w organizmach wyższych autofagia zostaje aktywowana w odpowiedzi na minimalne uszkodzenia i „komórka potrzebuje czasu, aby zdecydować”, czy włączenie procesów naprawczych przyniesie oczekiwany rezultat, czy też należy doprowadzić komórkę do śmierci (Zhivotovsky, 2002).

 

W zależności od tego, w jaki sposób substancje przeznaczone do zniszczenia trafiają do lizosomów/wakuoli litycznej wyróżniono zarówno dla organizmów roślinnych jak i zwierzęcych makroautofagię, mikroautofagię oraz autofagię zależną od białek opiekuńczych (CMA) (Yin i współaut., 2009; Rudnicka i współaut., 2011). Ponadto wyróżnia się jeszcze jeden rodzaj autofagii, o nazwie megaautofagia. Proces ten w obrazie morfologicznym jest związany ze zwiększeniem przepuszczalności lub nagłym rozerwaniem tonoplastu, które prowadzi do uwolnienia dużych ilości hydrolaz do cytoplazmy i prowadzi do degradacji protoplastu oraz w niektórych wypadkach ściany komórkowej (van Doorn i Papini, 2013). Megaautofagia jest zwieńczeniem procesu obumierania komórek, które rozpoczęły gow oparciu o inne szlaki metaboliczne, uwzględniając wspomniany typ wakuolarny i autolityczny oraz apoptozo-podobny.

 

Podczas makroautofagii, degradowane fragmenty komórki zostają zamknięte w otoczonym podwójną błoną komórkową autofagosomie i następnie połączone z lizosomem (zwierzęta), co prowadzi do ostatecznej degradacji autofagosomu (Yin i współaut., 2009; Mehrpour i współaut., 2010). Struktury podobne do autofagosomów zwierzęcych obserwuje się w niektórych przypadkach śmierci komórkowej u roślin (Minina i współaut., 2013).

 

W przebiegu mikroautofagii u zwierząt, małe porcje cytoplazmy wraz z organellami są bezpośrednio pobierane poprzez inwaginację błon lizosomów (Sahu i współaut., 2011) lub tonoplastu wakuoli litycznej – u roślin (van Doorn i współaut., 2005).

 

Podczas autofagii zależnej od białek opiekuńczych, białka uszkodzone, które posiadają w swojej strukturze sekwencję pięciu aminokwasów (KFERQ)( Bejarano i współaut., 2010) wiążą się z białkiem opiekuńczym Hsc70 (białko szoku cieplnego) (Yin i współaut., 2009). Tak powstały kompleks łączy się z czynnikiem LAMP-2A (Bejarano i współaut., 2010) zlokalizowanym na powierzchni błony lizosomu, przez który odbywa się transport uszkodzonego białka do jego wnętrza (Yin i współaut., 2009). Proces autofagii u roślin jest procesem, w którym biorą udział liczne proteazy, a przede wszystkim metakaspazy (Tab. 1) (Minina i współaut., 2013).

 

Proces autofagii bierze udział w procesach rozwojowych i jest zaangażowany między innymi w usuwanie apoptotycznych komórek podczas embriogenezy. Wiadomo też, że szlak autofagii jest odpowiedzią na stres, taki jak np. głodzenie, i pełni funkcję recyklingu substancji odżywczych (głównie aminokwasów) w celu podtrzymania podstawowych procesów biologicznych zachodzących w pozostałych, nieuszkodzonych komórkach. Autofagia u zwierząt bierze udział w procesie rozwojowym w śliniankach poczwarki D. melanogaster i jest wywołana przez hormon steroidowy ekdyson (hormon metamorfozy owadów). W tym procesie zostały zaobserwowane także cechy charakterystyczne dla apoptozy. W komórkach zwierzęcych, autofagia może przyczynić się do śmierci komórek podczas warunków stresowych, takich jak leki przeciwnowotworowe, promieniowanie, niedokrwienie mózgu i cytokiny takie jak INF-γ (van Doorn i współaut., 2005). Ponadto autofagia może zostać aktywowana w przypadku, kiedy inne procesy prowadzące do śmierci komórek są upośledzone, na przykład w komórkach gdzie została zablokowana aktywność apoptotycznych kaspaz, wówczas zostaje włączony program autofagii, który zabija uszkodzone komórki. Takie zjawisko występuje w licznych przypadkach niedotlenienia komórek mózgowych, w czasie epilepsji oraz w przebiegu wspomnianych już wcześniej chorobach neurodegeneracyjnych związanych z wiekiem, takich jak Alzheimer, Parkinson i choroba Huntingtona (Yin i współaut., 2009). W przypadku organizmów roślinnych śmierć o charakterze autofagicznym lub wakuolarnym i autolitycznym bierze udział w niemal wszystkich procesach morfogenezy poza reakcją organizmu roślinnego na czynniki środowiskowe. W przypadku tych ostatnich najczęściej obserwuje się nekrozę i/lub śmierć apoptozo - podobną (Reape i współaut., 2010; van Doorn i współaut., 2011).


Tagi: programowana śmierć komórkowa, apoptoza, nekroza-nekroptoza, autofagia, śmierć apoptozo-podobna, reakcja nadwrażliwości, katastrofa mitotyczna
Drukuj PDF
wstecz Podziel się ze znajomymi

Recenzje



Informacje dnia: Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo" Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo" Ograniczenie soli w diecie może być groźne Nie mam jeszcze wniosków na temat pochodzenia Covid-19 Najdokładniejsze systemy satelitarnego transferu czasu Ponad połowa chorych z SARS-CoV2 cierpi na długi covid Zintegrować informacje o logistyce Wystawa "Nie to niebo"

Partnerzy

GoldenLine Fundacja Kobiety Nauki Job24 Obywatele Nauki NeuroSkoki Portal MaterialyInzynierskie.pl Uni Gdansk MULTITRAIN I MULTITRAIN II Nauki przyrodnicze KOŁO INZYNIERÓW PB ICHF PAN FUNDACJA JWP NEURONAUKA Mlodym Okiem Polski Instytut Rozwoju Biznesu Analityka Nauka w Polsce CITTRU - Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu Akademia PAN Chemia i Biznes Farmacom Świat Chemii Forum Akademickie Biotechnologia     Bioszkolenia Geodezja Instytut Lotnictwa EuroLab

Szanowny Czytelniku!

 
25 maja 2018 roku zacznie obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.
 
Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze strony internetowej Laboratoria.net w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będziemy my: Portal Laboratoria.net z siedzibą w Krakowie (Grupa INTS ul. Czerwone Maki 55/25 30-392 Kraków).

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług w tym zapisywanych w plikach cookies.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy te dane w celach opisanych w polityce prywatności, między innymi aby:

Komu możemy przekazać dane?

Zgodnie z obowiązującym prawem Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie, np. agencjom marketingowym, podwykonawcom naszych usług oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa np. sądom lub organom ścigania – oczywiście tylko gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz między innymi prawo do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Możesz także wycofać zgodę na przetwarzanie danych osobowych, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Każde przetwarzanie Twoich danych musi być oparte na właściwej, zgodnej z obowiązującymi przepisami, podstawie prawnej. Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług, w tym dopasowywania ich do Twoich zainteresowań, analizowania ich i udoskonalania oraz zapewniania ich bezpieczeństwa jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy lub podobne dokumenty dostępne w usługach, z których korzystasz). Taką podstawą prawną dla pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych podmiotów trzecich będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.

Dlatego też proszę zaznacz przycisk "zgadzam się" jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych zbieranych w ramach korzystania przez ze mnie z portalu *Laboratoria.net, udostępnianych zarówno w wersji "desktop", jak i "mobile", w tym także zbieranych w tzw. plikach cookies. Wyrażenie zgody jest dobrowolne i możesz ją w dowolnym momencie wycofać.
 
Więcej w naszej POLITYCE PRYWATNOŚCI
 

Newsletter

Zawsze aktualne informacje